چگونه سلامت محصولات کشاورزی را تشخیص دهیم ؟ - دور زمین

روسیه واردات محصولات کشاورزی ایران را متوقف کرد. عدم تطابق این محصولات با استانداردهای بهداشتی علت اصلی عنوان شده است. بعضی کارشناسان معتقدند در کشور ما محصولات کشاورزی بدون آنکه از نظر مقدار آلایندگی مورد آزمایش قرار گیرند به بازار عرضه می گردد و پس از مرجوع شدن محصولات کشاورزی از سوی مقاصد صادراتی، درمی یابیم که در مصرف کود یا آفت کش ها زیاده روی شده است. به نظر می رسد برای گذر از مسائل پیش آمده و عدم بازگشت محصولات کشاورزی صادراتی ایران از بازارها، وزارت جهادکشاورزی و مراجع زیر مجموعه آن از جمله سازمان حفظ نباتات، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی و موسسه تحقیقات خاک و آب باید به قید فوریت از مصرف سموم پرخطر و کود به مقدار غیرمتعادل در داخل کشور جلوگیری نمایند. در زمانی که صادرات بخش کشاورزی برای کشور از نظر حفظ بازارهای موجود و هم از نظر ارزآوری مساله بسیار مهم و حیاتی به شمار می آید، چرا نباید با نظارت و تمهیدات کافی مانع بروز مسائلی از این دست شد؟

به گزارش مالی خبرنگاران، به نقل از اقتصادآنلاین، در بین خبرهای تایید و تکذیب های سلامت محصولات کشاورزی پس فرستاده شده از سوی کشورهای هدف صادراتی، نگرانی مردم از توزیع این محصولات در بازار داخل تشدید شده است.

تامین و عرضه محصولات سالم و حفظ سلامت مردم وظیفه دستگاه های حاکمیتی است و قوانین روشن و مشخصی برای آن وجود دارد. بر اساس قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی موظف به تأمین سلامت محصولات کشاورزی هستند. وزارت جهادکشاورزی باید نهاده های فراوری کم خطر را در اختیار کشاورزان قرار دهد و بر نحوه مصرف آن ها نظارت کند و وزارت بهداشت نیز موظف است از عرضه محصولاتی که به صورت غیرمجاز از سموم و کودهای شیمیایی استفاده نموده اند جلوگیری کند.

خبرهای رسیده از باز پس فرستادن محصولات کشاورزی نشان می دهد دستگاه های مذکور به وظایفی قانونی که به آن ها واگذار شده عمل ننموده اند یا در اجرای آن ها ضعف داشته اند.

پیامد این اتفاق در کنار از دست رفتن اعتبار جهانی محصولات کشاورزی کشور، دامن زدن بر نگرانی مردم از سلامت محصولات کشاورزی است که در داخل عرضه و مصرف می گردد.

هر چند مسئولان بارها اعلام نموده اند که عمده محصولات کشاورزی از سلامت مورد تایید و استاندارد کشور برخوردار هستند، اما همیشه جای این احتمال را باقی گذاشته اند که ممکن است بعضی محصولات به علت مصرف بیش از حد یا مصرف نامناسب سموم ، از سلامت لازم برخودار نباشد.

به اعتقاد کارشناسان، شاید اطلاع مردم درباره راه حلهای انتخاب محصول کشاورزی سالم تر بتواند علاوه بر کاهش خطر برای جامعه، کشاورزان را به سمت فراوری محصول سالم تر سوق دهد.

علی کرمی، رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران، ضمن تاکید بر اینکه معمولا امکان تشخیص وجود سموم و فلزات سنگین از ظاهر محصولات کشاورزی ممکن نیست و برترین راه تشخیص سموم روش های آزمایشگاهی است، راه حلهای را پیشنهاد داد که مردم به وسیله آن ها می توان محصولات کم خطرتر و سالم تر را انتخاب نمایند.

وی گفت: با توجه به اینکه مردم امکان تست آزمایشگاهی را ندارند، می توان به آن ها آموزش های داد که در انتخاب محصول سالم تر کمکشان کند.

به گفته کرمی در اولین قدم باید مردم بیاموزند که نباید کیفیت را فدای کمیت و ظاهر محصول نمایند، به عبارت دیگر کیفیت باید فاکتور اول انتخاب محصول باشد نه ظاهر آن!

وی توضیح داد: مردم معمولا در هنگام انتخاب به سراغ محصولی می فرایند که ظاهر بهتری داشته باشد در حالی که این اولین اشتباه در انتخاب محصول سالم تر است.

کرمی با بیان اینکه محصولات با زرق و برق اغلب سم بیشتری برای در امان ماندن از آفات دریافت نموده اند، اضافه کرد: بعضی کشاورزان برای جلوگیری از هجوم آفات به محصول در مصرف سموم زیادی روی می نمایند، این امر موجب فراوری محصول با سطح بالای به جای مانده سموم، اما ظاهری مناسب می گردد.

رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران، ادامه داد: شرایط وقتی بدتر می گردد که کشاورزان فاصله زمانی لازم بین سم پاشی و برداشت و عرضه محصول به بازار را رعایت نمی نمایند و به این ترتیب محصول آلوده به دست مصرف نماینده می رسد.

کرمی با انتقاد از دستگاه های مسئول ناظر بر سلامت محصولات کشاورزی، بخش بزرگی از این اتفاق را متوجه کم کاری و بی توجهی آن ها دانست.

کرمی خرید و مصرف محصولات بسته بندی شده داری شناسنامه را راه حل دیگر برای انتخاب محصول سالم تر برشمرد و اضافه کرد: در حال حاضر بخش عمده محصولات کشاورزی در کشور ما به صورت فله ای توزیع می گردد و این امر تشخیص محصول سالم را برای مصرف نماینده سخت می نماید.

وی ادامه داد: اگر محصولات در بسته بندی با لیبل مشخصات توزیع گردد، فراورینماینده ملزم خواهد بود که شناسنامه محصول که شامل تاریخ فراوری، نوع سم مصرفی و مقدار آن را درج کند و مردم این امکان را پیدا می نمایند محصول سالم تر را انتخاب و مصرف نمایند.

کرمی در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی که دسترسی مردم به محصولات بسته بندی کمتر است چه باید کرد، گفت: توصیه می گردد مردم در انتخاب صیفی جات و میوه ها محصولاتی را بخرند که مقدار کوچک تری دارند، به طور مثال سیب زمینی و پیاز را در سایز کوچک خریداری و از خرید سیب زمینی و پیازهای به اصلاح درشت خودداری نمایند.

وی توضیح داد: بعلاوه در انتخاب محصول، رسیده یا کال بودن را مد نظر قرار دهند؛ به طور مثال گوجه ای را انتخاب نمایند که کاملا رسیده باشد و از خرید گوجه های نارس با این فرض که در خانه خواهد رسید خودداری نمایند.

توصیه دیگر کرمی، تا حد ممکن خرید محصولات غیر گلخانه ای است، چراکه در حال حاضر در فراوری محصولات غیر گلخانه ای مقدار سم کمتری استفاده می گردد، به طور مثال هر چند خیار گلخانه های ظاهر بهتری دارد اما، در خیار سنتی از مقدار سم کمتری استفاده شده است.

وی بعلاوه از مردم خواست در هنگام مصرف محصولات دقت لازم را داشته باشند و قسمت های از گیاه که دارای رنگ غیر طبیعی است را جدا نموده و دور بریزند.

کرمی در اینباره گوجه را مثال زد که در بعضی موارد پس از برش قسمت های سفید یا سبز رنگی در بافت محصول دیده می گردد که باید جدا شده و از مصرف آن خودداری گردد.

وی با یادآوری اینکه برنج یکی از محصولات پر مصرف در کشور ما است، رعایت بعضی نکات ساده در مصرف آن را ضامن تامین بخش زیادی از سلامت این محصول غذایی مطرح کرد.

کرمی گفت: ثابت شده است که اگر قبل از مصرف برنج آن را در آب خیسانده و سپس به صورت دم نموده استفاده گردد، بخش قابل توجه ای از سم مصرفی از آن خارج می گردد.

وی بعلاوه مرغ را غذای پر مصرف دیگر در کشور برشمرد که مردم را باید از چگونگی مصرف سالم آن مطلع کرد. کرمی شرح داد: درباره مرغ خطر مصرف بالای آنتی بیوتیک ها در دوره پایانی رشد پرنده مطرح است، به این معنی که مرغداران در دوره پایانی رشد پرنده اقدام به خوراندن مقادیر بالایی آنتی بیوتیک می نمایند تا با بالا رفتن سن و وزن، تهدید بیماری و مرگ را برای پرنده کاهش دهند.

وی اضافه کرد: آنتی بیوتیک جذب گوشت مرغ شده و پس از مصرف وارد بدن ما می گردد که نتیجه خطر مقاومت فرد به درمان آنتی بیوتیک را به همراه دارد.

کرمی برای در امان ماندن مردم از این خطر توصیه کرد: مردم باید مرغی را خریداری نمایند که وزن آن کمتر از 2.5 کیلوگرم باشد، مرغ با بیش از این وزن دوره پرورش طولانی تری داشته و به جای مانده آنتی بیوتیک در آن بیشتر است.

وی بعلاوه پخت با درجه حرارات و مدت زمان مناسب را عاملی دانست که می تواند مقدار زیادی از آنتی بیوتیک موجود در گوشت مرغ را دفع کند.

کرمی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه، گفته می گردد بعضی اقدامات مانند پوست کندن به ویژه در میوه ها می تواند مانع ورود سم به بدن فرد گردد، گفت: این تصور اشتباه است که با کندن پوست میوه های مانند سیب سم آن وارد بدن نمی گردد، چراکه در میوه ها سم به بافت میوه نفوذ نموده و با پوست کندن نمی توان مانع ورود سم به بدن شد.

کرمی با تاکید بر اینکه مردم مطلع به سلامت محصولات کشاورزی، فراورینماینده را وادار به فراوری محصول سالم می نمایند، اظهار کرد: مطلعای سازی مردم باید با جدیت دنبال و هر روز سطح استاندارد سلامت در این حوزه بالاتر برود تا شاهد تکرار مسائل اخیردر خصوص پس فرستادن محصولات کشاورزی کشور و ایجاد جو نگرانی در جامعه نباشیم.

وی بار دیگر یادآور شد: جریان تامین سلامت محصولات کشاورزی باید از ابتدای زنجیره یعنی فراوری مورد توجه قرار گیرد که آن نیز تنها با اجرای قوانین و عمل دستگاه های مسئول به وظایفشان ممکن خواهد شد.

کرمی با بیان اینکه تامین سلامت غذایی جدای از تامین امنیت غذایی کشور نیست، خواهان توجه مسئولان کشور به سلامت غذایی همراه با تامین امنیت غذایی شد.

رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران بر این باور است؛ جامع سالم می تواند جامعه پویا و خلاق را تشکیل دهد و کشوری را بسازد که قدم در راه توسعه می گذارد.

بر اساس این گزارش هر چند مطلع کردن مردم می تواند در فراوری محصول سالم موثر باشد، اما مطلعی مردم از مسئولیت دستگاه های ذی ربط در قبال تامین سلامت جامعه کم نمی نماید. دستگاه های ذی ربط مکلف به تامین سلامت مردم هستند و برای تخطی از آن باید جوابگو باشند.