ایران می تواند به مقصد اصلی گردشگران آمریکای لاتین تبدیل گردد - دور زمین

رئیس گروه مطالعات آمریکای لاتین دانشگاه تهران با انتقاد از فقدان برنامه ریزی موثر برای استفاده از ظرفیت های آمریکای لاتین اظهار می کند: سالانه بیش از یک میلیون نفر دنیاگرد از آمریکای لاتین به ترکیه سفر می نمایند و اسپانیایی دومین زبان خارجی مورد مطالعه در این کشور است؛ درحالیکه دانشگاه تهران تصمیم به تعطیلی گروه زبان اسپانیایی گرفته است.

در دنیای معاصر صنعت توریسم یکی از زمینه هایی است که نه تنها در ارائه تصویر مناسب از کشور و برطرف سوء برداشت ها یاری می کند، در استحکام شریان های مالی کشور نیز نقش بسزایی دارد. با تقویت دنیاگردی در انواع مختلف آن هم بصورت کلی به اقتصاد کشور یاری می گردد و هم این دنیاگردان با بازگشت به کشورهای خود به سفیران جمهوری اسلامی ایران تبدیل خواهند شد و در برطرف نظرات منفی نسبت به ایران بسیار موثر خواهند بود و در تمامی زمینه ها تاثیرات شایانی خواهند داشت. دنیاگردی هم ایجاد اشتغال در داخل را به همراه دارد، هم به اقتصاد در کلیه زمینه ها یاری می کند و هم یکی از برترین راههایی است که می تواند به ارائه تصویری مناسب از ایران یاری نماید.

کوشش برای جذب دنیاگردان اسپانیایی زبان از کشورهای آمریکای لاتین برای بازدید از جاذبه های تاریخی و فرهنگی کشور بسیار مهم می باشد. در این حوزه، با جذب دنیاگرد میتوان تاریخ و فرهنگ و آداب و رسوم و سنت های ایران را معرفی کرد تا از نزدیک شاهد آنچه که کوشش می کنیم به گوش دنیایان برسانیم باشند.

موقعیت ما در روابط با آمریکای لاتین نسبت به همسایگان

با نگاهی سریع به تاریخ روابط ایران با کشورهای آمریکای لاتین به جرات میتوان گفت ما از آنچه که باید و شاید استفاده نکرده ایم. اندکی روابط سیاسی دیده می گردد که با تغییرات مدیریتی و بصورت سلیقه ای بدون توجه به منافع ملی، روابط کاهش و افزایش داشته است. درصورتیکه اگر با دقت مطالعه صورت گیرد میتوان به این نتیجه رسید که ارتباطات سیاسی با همه کشورهای دنیا و بعلاوه با کشورهای آمریکای لاتین بدون منفعت نیست. روابط بازرگانی هم بی شک لازم و ضروری می کند که در این زمینه هم بسیار عقب هستیم و میدان را به حتی همسایگان خود باخته ایم.

براساس مقاله ایران می تواند به مقصد اصلی دنیاگردان آمریکای لاتین تبدیل گردد باید بدانید که در زمینه روابط دانشگاهی هم با تاسیس گروه مطالعات آمریکای لاتین در سال 1386 برابر با 2007 میلادی نقطه شروع خوبی بود و از آن موقع تفاهم نامه هایی با کشورهای مکزیک، کوبا، نیکاراگوئه، شیلی به امضا رسیده است اما در بحث عملیاتی شدن آن متاسفانه اتفاق خاصی رخ نداده است. اگر هم رویدادهای علمی اندکی هم برگزار گردیده همگی با همت شخصی افراد بوده است و نه حمایت دانشگاه ها. متاسفانه در این موارد انجام یک سفر کاری جهت توسعه روابط دانشگاهی به سفری تفریحی برای افراد نامرتبط با حوزه مطالعاتی مبدل می گردد و بعد از سفر هیچ اتفاق خاص دیگری روی نمی دهد.

با نگاهی به حضور بعضی همسایگانمان از جمله ترکیه در منطقه آمریکای لاتین به خوبی مشاهده می گردد که بعد از چین و روسیه، ترکیه به خوبی توانسته حضور قابل توجهی در آمریکای لاتین داشته باشد تا حضور در منطقه ها فراموش شده آمریکای لاتین و آفریقا را جبران کند. بدون شک بعد مسافت مانعی بزرگ در توسعه سیاست خارجی ترکیه در منطقه محسوب میشد اما برای برطرف این مانع، هیچ ابزاری بهتر از قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی نیست. ترکیه فهمیده چطور از این ابزار بهره برداری کند و چطور این ابزار را در سیاست خارجی خود بکار ببرد و به عنوان یکی از موارد مطرح در سراسر دنیا بگردد. برای ترکیه جذب کردن و نه تحمیل کردن یکی از اساس اولویت دار در آمریکای لاتین شده است.

تلویزیون بدون شک یکی از پلتفرم های ترکیه برای جلب توجهات می باشد و اعتبار ترکیه را در جایی که اسلام هراسی در حال رشد است افزایش داده است.

ترکیه در حال حاضر از نظر مردم آمریکای لاتین به شدت مورد توجه قرار گرفته است به خصوص با سریال هایی که باعث شد تا تاریخ و فرهنگ و منظره ها و جامعه مسلمان ترکیه را که عرب نیستند، معرفی نمایند.

پیش از نقطه اوج سریال ها، یکی از پدیده های ممتازی که اساس روابط آمریکای لاتین و ترکیه را تشکیل میداد مهاجرت ترک ها به دنیای نو در اواخر قرن 19 بود، وقتی پادشاهی عثمانی 600 ساله به تدریج اعتبار خود را از دست میداد. از طرف دیگر، جامعه ترکیه اطلاعات کمی درباره منطقه آمریکای لاتین داشت.

سال 2006، سالی بود که آمریکای لاتین و کارائیب در ترکیه شناخته شدند و شروع بازتاب های دنیای بود. این سال اولین قدم جهت توسعه روابط بود. دوره ای بود که دیدار های رسمی در حوزه های سیاسی و در میان مقامات بلندپایه طرفین شروع شد. ترکیه گروه های دوستی دو طرفه با مجلس کشورهای منطقه تاسیس می کند. از آن موقع به بعد، رئیس جمهور ترکیه از تعدادی از این کشورها بازدید کرده است. کوبا و مکزیک در سال 2015، در سال 2016 اولین مقام ترکیه بود که از پرو و اکوآدور بازدید داشت و دومی در بازدید از شیلی بود. بالاخره در 2018 از آرژانتین بازدید داشت؛ برای شرکت در اجلاس جی 20 و از این موقعیت استفاده کرد و بازدیدی سریع هم از پاراگوئه داشت.

هر کدام از این کشورها اهمیت خاصی برای ترکیه دارند، بعنوان مثال، برزیل، شیلی و مکزیک، از اهداف اصلی برای تجارت کالاهای ترکیه هستند. در خصوص ونزوئلا، ترکیه یک شریک تجاری پیدا کرده است و بعلاوه شریک سیاسی همانطور که در دیدار رئیس جمهور ترکیه با نیکلاس مادورو در سال 2018 این مسئله به خوبی دیده می گردد. دولت ونزوئلا که حمایت بعضی کشورهای منطقه را ندارد در ترکیه یک حمایت حیاتی پیدا کرده تا تجارت و اقتصادش را گشایش بخشد. فشارهای هر دو کشور با ایالات متحده باعث شد تا اتحاد کاراکاس آنکارا توسعه یابد و علائق مشترک خود را پیدا نمایند.

در زمینه روابط دانشگاهی شاهد تاسیس مرکز مطالعات آمریکای لاتین در دانشگاه آنکارا درسال 2009 هستیم. دانشگاه آنکارا از آن موقع نسبت به برگزاری همایش ها، سمپوزیوم ها و دیگر رویدادهای علمی و پژوهشی با دانشگاه های آمریکای لاتین اقدام کرده است. به عنوان مثال با حمایت دانشگاه بین المللی دریایی پاناما و دانشگاه پاناما، سمپوزیومی با عنوان 1915 طولانی ترین سال امپراتوری عثمانی: ظهور یک قدرت برگزار نمود. سمپوزیومی که با چهره ای علمی سعی در نشان دادن قدرت عثمانی بود. این سمپوزیوم ابتدا در سال 2015 برگزار گردید و سپس در سال 2016 در کشورهای آمریکای لاتین به عنوان بخشی از سیاست خارجی ترکیه و برای ارتقای روابط دوجانبه دولت ترکیه با همتایان خود در سایر کشورهای دنیا به ویژه با آمریکای لاتین ادامه یافته است.

جلساتی مشابه این سمپوزیوم در بوگوتای کلمبیا، کاستاریکا، اکوادور، شیلی، بولیوی، پاراگوئه، آرژانتین،…. با حضور رجب طیب اردوغان برگزار گردیده است.

با نگاهی بر آمار دنیاگردی در ترکیه مشاهده می گردد که سالانه بیش از یک میلیون نفر از آمریکای لاتین از مقاصد دنیاگردی ترکیه بازدید می نمایند و اسپانیایی دومین زبان خارجی است که در این کشور مورد مطالعه قرار می گیرد. درصورتیکه در دانشگاه تهران تصمیم به تعطیلی گروه زبان اسپانیایی گرفته شده است.

با حضور موثر و قدرتمند ترکیه در آمریکای لاتین به تدریج علاقه بسیاری نسبت به این کشور بوجود آمده است. در حوزه فرهنگی، علاقه فزاینده ای در آمریکای لاتین جهت یادگیری فرهنگ و تمدن و آداب و سنت ترکیه وجود دارد.

این موارد نشان دهنده اراده ترکیه و مردم آن برای تقویت و چند برابر کردن پل های تفاهم با کل منطقه و تقویت روابط دوستی و روابط دوجانبه با ملت های آمریکای لاتین است.

لذا دلایلی چون بعد مسافت و یا عدم اهمیت کشورهای آمریکای لاتین در روابط سیاسی و تجاری و فرهنگی ایران که باعث شده تا به این منطقه توجهی نگردد، به خوبی به وسیله همسایه ما به برترین شکل مورد بهره برداری قرار گرفته است. ترکیه که همسایه دیوار به دیوار ماست در آمریکای لاتین از شمال تا جنوب، از مکزیک و کوبا تا شیلی و آرژانتین حضور بسیار فعالی دارد. ترکیه نه فقط در حوزه تجارت و بازرگانی که نشان از هوش و ذکاوتشان دارد در زمینه های فرهنگی هم بشدت فعال هستند. ترکیه به خوبی درک کرده که ارتباطات فرهنگی زمینه را برای توسعه و توسعه ارتباطات مالی و سیاسی فراهم می کند.

در پایان باید تاکید نمود که از آنالیز یکایک بخش های مذکور میتوان نتیجه گرفت که بستر فرهنگی گسترده و زمینه نابی برای معرفی فرهنگ ایران و کشورهای آمریکای لاتین به یکدیگر وجود دارد. ارزش های ایرانی و اسلامی از یکسو و بومی و پسااستعماری از سوی دیگر بستر مهیایی برای نشاندن بذر همکاری دو جانبه هستند که در صورت بهره برداری صحیح و سیاست گذاری های اصولی از آن میتوان فرهنگ ایرانی و آمریکای لاتینی را به سوی نهادسازی پرثمر و پربازده سوق داد.