کاخ ورسای پاریس (فرانسه) - دور زمین

چه چیز کاخ ورسای را شاخص نموده است؟

کاخ ورسای یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین قلعه‌های جهان است و نمونه‌ای تمام عیار از هنر و معماری قرن هجده فرانسه به شمار می‌رود. این مجموعه به عنوان میراث جهانی یونسکو، یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های فرانسه است. از میان شاخصه‌های این کاخ زیبا می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تالار آیینه 
• باغات ورسای
• کلیسای جامع ورسای
• کلیسای ورسای
• کلیسای نوتردام ورسای
• سالن سلطنتی اپرای ورسای
• گراند آپارتمان‌های شاه (Grands Appartements du Roi)
• گراند آپارتمان‌های ملکه (Grand Appartement du Reine)
• آپارتمان‌های خصوصی شاه (Appartements Prives des Rois)
• کاخ گراند تریانون (Grand Trianon)
• کاخ پتیت تریانون (Petit Trianon)
• دهکده ماری آنتوانت (Domaine De Marie Antoinette)
• نمایش‌ها و اجراهای کاخ ورسای
• موزه تاریخ فرانسه (Musee de l'Histoire de France)
• مجموعه تاریخچه کاخ (Galerie de l'Histoire du Chateau)
• بازارچه‌های ورسای

کاخ ورسای 2143 پنجره، 1252 شومینه و 67 پلکان را در خود جای داده است. این کاخ تا سال 1789 به عنوان اقامتگاه رسمی شاه مورد استفاده بوده است و از آن زمان تاکنون به عنوان مهد آزادی (Berceau de la liberte) شناخته می‌شود. چرا که در این محل بود که مردم پاریس در مقابل شاه لوئی شانزدهم ایستادند و او را به ترک زندگی اشرافیش مجبور ساختند. در طول انقلاب فرانسه بسیاری از آثار هنری موجود در کاخ به جهت حفاظت و سالم ماندن به موزه لوور منتقل شدند. باغات آن نیز در نوع خود از عظیم‌ترین باغات فرانسه به شمار می‌روند. شکل‌گیری این فضاهای سبز با الگوی هندسی بوته‌ها، درختان و باغچه‌های گل‌‌کاری شده‌ به قرن هفده میلادی باز‌می‌گردد. 

 آنچه که نباید در بازدید از کاخ ورسای از دست دهید:

تالار آینه

یکی از مسحور کننده‌ترین بخش‌های کاخ ورسای، تالار آینه نام دارد. این تالار 73 متری 17 پنجره طاق دار را که هر یک با 21 آینه مزین گردیده شامل شده است و در مجموع نور حاصل از 357 آینه را منعکس می‌سازد. تالار آینه تنها به واسطه انعکاس خیره کننده‌اش محبوب نشده است، در این محل می‌توان پیکره‌ها و مجسمه‌های بسیاری را نیز نظاره کرد.  

باغات ورسای

قدم زدن در میان باغات زیبای کاخ ورسای و تماشای گذرها و زمین‌های چمن متقارن و به دقت منظرسازی شده تجربه‌ای لذت بخش خواهد بود. این محل که به عنوان عظیم‌ترین باغ قصرهای اروپا شناخته می‌شود با حوضچه‌های مزین شده به فواره‌های سلطنتی هر آنچه را که از زیبایی انتظارش را داشته باشید در خود جای داده است. به هنگام بازدید از این محل اندکی در کنار فواره‌های آپولو و لاتونا درنگ کنید و به تحسین مجسمه‌های مرمرین آن بپردازید. 

کلیسای جامع ورسای

کلیسای جامع ورسای به واقع یک کلیسای کاتولیک رومی است که به عنوان بنای یادبود ملی فرانسه شناخته می‌شود. نخستین سنگ بنای این سازه مذهبی را که ابتداً به عنوان یک کلیسای ساده محلی ساخته شده بود، لوئی پانزدهم در ابتدای قرن هجده میلادی بنا نهاد. این محل که در طول انقلاب فرانسه آشوب‌های بسیاری را شاهد بوده است، در سال 1843 به عنوان یک کلیسای جامع تقدیس گردید و امروزه محل اقامت اسقف اعظم ورسای است. در طراحی کلیسای جامع ورسای از سبک باروک بهره گرفته شده است و می‌توان در آن نقاشی‌های تاریخی بسیاری را نظاره کرد.

کلیسای ورسای 

از میان پنج کلیسایی که در طول تاریخچه کاخ در مجموعه آن ساخته شدند، Chapel of Versailles یا کلیسای ورسای از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ساخت این بنا در قرن هفده میلادی به اتمام رسید و در معماری آن از سبک‌های باروک و گوتیک بهره گرفته شده است. در داخل کلیسا، سکویی درست مشرف به سراسری اصلی که شاه در آن جلوس می‌نمود قرار گرفته است. گردشگران تور فرانسه می‌توانند در این محل از گارگویل‌ها (ناودان‌هایی با سر و تن موجوداتی افسانه‌ای)، کف‌های مرمرین و ستون‌های تحسین برانگیزی که به واقع پاسخی مثبت به سبک‌‌های قرون وسطی‌ای و اصول و گرایشات رنسانس متقدم هستند بازدید به عمل آورند.

کلیسای نوتردام ورسای

کلیسای نوتردام ورسای در فاصله چند دقیقه پیاده‌روی از بازارچه مرکزی و باغات ورسای قرار دارد. این محل در سال 1686 به عنوان عبادتگاهی جهت پاسخگویی به نیازهای روبه رشد شهر احداث گردید. کلیسای نوتردام ورسای ابعاد کوچکی دارد و طراحی کف و سقف زیبایش به سبک نئو کلاسیک می‌باشد. تا به امروز تمامی ازدواج‌ها، تولدها و مرگ‌ و میرهای خانواده سلطنتی فرانسه در این محل به ثبت می‌رسیده است. این کلیسا مجسمه‌هایی اثر Pierre Mazzeline و Noel Jouvenet را در خود جای داده است و از ماه اوت 2005 به عنوان یک سازه تاریخی در نظر گرفته می‌شود.

سالن سلطنتی اپرای ورسای

طراح سالن سلطنتی اپرای ورسای که در جبهه شمالی این کاخ قرار دارد، آنژ ژاک گابریل (Ange Jacques Gabriel) بوده است. استفاده از چوب در ساخت این بنا قابلیت آکوستیکی بسیار منحصربفردی بدان بخشیده است. این محل با ظرفیتی بیش از 1200 تماشاگر، میزبان اجراهای بسیار متنوعی از جمله رقص باله، اپراهای کلاسیک و قطعات ارکسترال می‌باشد. علاوه بر آن گاه به عنوان سالن رقص نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. نور خیره کننده لوستر‌ها و اجرای رقص‌های سنتی حال و هوایی افسانه‌ای بدان بخشیده است. 

گراند آپارتمان‌های شاه (Grands Appartements du Roi)

گراند آپارتمان‌های شاه شامل آپارتمان‌های دولتی می‌شوند که به عنوان مکان عمومی مجموعه کاخ، جهت برگزاری مراسمات و ملاقات سران قدرت با یکدیگر از آن‌ها استفاده می‌شده است. هر یک از سالن‌های این مجموعه به نام یکی از خدایان باستان نام گذاری شده بود و این امر سیطره قدرت شاه لوئی چهاردهم را به تاریخ جهان غرب متصل می‌نمود. گاه این محل بواسطه آنکه هر یک از هفت سالن آن به تصویری از سیاره‌ای مزین شده است، تحت عنوان آپارتمان سیارات (Apartment of Planets) نیز شناخته می‌شود. یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این مجموعه سقف‌های بسیار زیبای آنند. بنابراین به هنگام بازدید از گراند آپارتمان‌های شاه نگاهی به بالای سر خود نیز بیاندازید. از عمده بخش‌های این مجموعه منحصربفرد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

سالن هرکول (Salon d'Hercule): این سالن نشیمن یک نقاشی سقفی با مضمون پیروزی هرکول (Triumph of Hercules) اثر فرانسوا لموین (Francois Lemoyne) به همراه دو نقاشی اثر پائولو ورونز (Paolo Veronese) که از سوی جمهوری ونیز به شاه لوئی چهاردهم تقدیم شده بود را شامل گردیده است.

سالن نعمت (Salon de l'Abondance): این محل که با اشیاء گران بهای بسیاری تزئین شده است، محل برگزاری شب نشینی‌ها و مهمانی‌های عصرانه بوده است.

سالن ونوس (Salon de Venus): این سالن دیوارها، ستون‌های کلاسیک و پیکره‌هایی را شامل شده است که به تزئینات مرمرین اولیه کاخ تعلق داشته و هدف از آن‌ها بیان قدرت و شکوه شاه لوئی چهاردهم بوده است.

سالن دیانا (Salon de Diane): این سالن نقاشی تحت عنوان دیانا در کاخ ورسای (Diana at Versailles) اثر گابریل بلانشارد (Gabriel Blanchard) و تندیسی از شاه لوئی چهاردهم اثر برنینی (Bernini) را در خود جای داده است.

سالن مارس (Salon de Mars): این محل بواسطه نقاشی بسیار زیبایی از ماری آنتوانت و سه فرزندش اثر لوئیز الیزابت ویژه لوبرن (Madame Vigee Lebrun) از ارزش هنری بسیار بالایی برخوردار است.

سالن مرکوری (Salon de Mercure): شهرت سالن مرکوری بواسطه نقاشی سقفی‌ اثر ژان باتیست (Jean Baptiste de Champaigne) است که مرکوری (یکی از خدایان باستان) را سوار بر ارابه‌اش به تصویر کشیده است.

سالن آپولون (Salon d'Apollon): سالن آپولون با فرشینه‌های بسیاری آذین شده است و نقاشی سقفی بی‌نظیری اثر شارل دو لا فوسه که آپولو (خدای باستان) را سوار بر ارابه خورشید به تصویر کشیده است شامل گردیده. بر بالای شومینه نیز تصویری از شاه در حالی که شنلی خزدار به تن دارد قرار گرفته است.

اتاق خواب شاه (Chambre du Roi): اتاق خواب شاه نیز بخشی از مکان عمومی کاخ به شمار می‌آمده است. اگرچه در نظرگیری این محل به عنوان بخشی از آپارتمان‌های دولتی عجیب به نظر می‌رسد، با این وجود اتاق پادشاه محل برگزاری مراسمات مشهور برخاست پادشاه (Lever du Roi) در هنگام صبح و خواب پادشاه (Coucher du Roi) در هنگام شب بوده است.

بارگاه مرمرین (Cour de Marbre):  تالارهای پذیرایی گراند آپارتمان‌های شاه بر پیرامون یک محوطه مرمرین بسیار زیبا قرار گرفته‌اند.

گراند آپارتمان‌های ملکه (Grand Appartement du Reine)

گراند آپارتمان‌های ملکه که در کنار گراند آپارتمان‌های شاه قرار گرفته‌اند، ظرافت زنانه خاصی را در تضاد با تزئینات مردانه کاخ مذکور به نمایش گذارده‌اند. نقوش گلدار و سبک زیبای اتاق‌های این محل از زمان ماری آنتوانت تا به امروز دست نخورده باقی مانده‌اند. مهمترین بخش‌های این مجموعه به شرح زیرند:

اتاق خواب ملکه (Chambre de la Reine): این بخش استراحتگاه و محل پذیرش مهمانان ویژه ملکه بوده است. این اتاق ابتداً برای مکله ماریا ترزا ساخته شده بود و بعدها به منظور استفاده ماری آنتوانت بروز گردید. نقاشی‌های سبک روکوکو سقف چهار خصوصیت اخلاقی ملکه را به تصویر کشیده‌اند: مهربانی، بخشندگی، خرد و وفاواری. کمد جواهراتی که بر سمت چپ تخت واقع شده است، هدیه‌ای است از شهر پاریس که دو سال پیش از وقوع انقلاب فرانسه به ماری آنتوانت تقدیم شده بود.

آپارتمان‌های ماری آنتوانت (Appartements de Marie Antoinette): در بخش‌های انتهایی گراند آپارتمان، اتاق‌های خصوصی بیشماری که به سبک خاص زنانه ماری آنتوانت تزئین گردیده‌اند قرار دارند. وی در این اتاق‌ها به مطالعه، نقاشی یا ملاقات با دوستان نزدیکش می‌پرداخت. در این میان اتاق‌های Cabinet Dore و Cabinet de la Billard به ترتیب به عنوان اتاق موسیقی و اتاق بیلیارد مورد استفاده ملکه بوده‌اند.

سالن اشراف زادگان (Salon des Nobles): این محل به واقع پیش اتاق (اتاق انتظار) ملکه ماریا ترزا بوده است. بعدها ماری آنتوانت دکوراسیون آن را با کاغذهای دیواری ابریشمی راه راه، اثاثیه باشکوه و یک شومیه مرمرین بسیار زیبا به طور کامل تغییر داد.

اتاق Antichambre du Grand Couvert: این اتاق مجلل محلی بود که در آن شاه غذایش را مطابق با آداب و رسومی بسیار دقیق و سخت گیرانه میل می‌نمود. این مراسم به نوعی بخشی از آداب رفتار اجتماعی اهالی کاخ به شمار می‌آمد. بدین معنا که پس از جلوس خانواده سلطنتی بر سر میز، دوشس، شاهزاده و دیگر افراد صاحب مقام اجازه نشستن پیدا می‌کردند.

اتاق نگهبانان (Salle des Gardes): دوازده نگهبانان ویژه ملکه در این اتاق به وظایف خود رسیدگی می‌کرده‌اند. این افراد تمام روز و شب را در این محل سپری می‌نمودند. نقاشی‌های سقف و دیوارهای مرمرین این اتاق به زمان شاه لوئی چهاردهم بازمی‌گردند. چهار تصویری که بر طاق‌های آن کشیده شده‌اند نشانگر فضایل الهی به همراه مثال‌هایی از عهد عتیق هستند.

آپارتمان‌های خصوصی شاه (Appartements Prives des Rois)

آپارتمان‌های خصوصی شاه لوئی پانزدهم و شاه لوئی شانزدهم در پشت گراند آپارتمان‌های شاه واقع شده‌اند و گردشگران تور پاریس را با زندگی خصوصی خانواده سلطنتی آشنا خواهند نمود. دسترسی به بخش‌های مختلف این مجموعه‌ در بلیط‌های معمول بازدید از کاخ لحاظ نشده است و تنها از طریق تورهای راهنما می‌توان از آن‌ها دیدن نمود. از میان بخش‌های مختلف آپارتمان‌های خصوصی شاه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

اتاق لوئی پانزدهم (Chamber de Louis XV): این اتاق در قرن هجده میلادی توسط آنژ ژاک گابریل به سبک روکوکو طراحی شده است. فضای آرام این اتاق به شاه لوئی پانزدهم مجالی جهت استراحت و فرار از تشریفات و مقررات کاخ بدست می‌داده است.

سالن غذا خوری بعد از شکار (Salle a Manger des Retours de Chasse): لوئی پانزدهم هر هفته یک یا دو بار میهمانانی را جهت صرف شام به این سالن طلاکاری شده دعوت می‌نموده است. این افراد شامل لوردها و بانوانی می‌شدند که وی را در شکار همراهی می‌نمودند. همین امر سبب شده بود که بسیاری از اشراف زادگان خواهان چنین دعوت شاخص و پرآوازه‌ای باشند.

سالن غذا خوری ظروف چینی (Salle a Manger des Porcelaines): شاه لوئی شانزدهم و ماری آنتوانت غذای خود را گاه در قالب شامی خصوصی و گاه در قالب ضیافتی رسمی در این محل میل می‌نموده‌اند.

سالن سلطنتی اپرا (Opera Royal): این سالن خصوصی باشکوه یکی از زیباترین‌ها در نوع خود می‌باشد و توسط آنژ ژاک گابریل برای لوئی پانزدهم طراحی شده است. بخش تماشاچیان آن در سال 1770 درست پیش از ازدواج شاه لوئی شانزدهم با ماری آنتوانت تکمیل گردید. سالن اپرای سلطنتی مجموعه هماهنگی از ستون‌های یونانی به سبک نئوکلاسیک را شامل شده است و بخش‌های داخلی آن نیز به زیبایی با برنزهای طلاکاری شده، سنگ‌های مرمر و آینه‌ تزئین گردیده‌ است.

کاخ گراند تریانون (Grand Trianon)

گراند تریانون که به دستور شاه لوئی شانزدهم ساخته شده است، به واقع دهکده‌ای است کوچک که بر پیرامون کاخ ورسای قرار دارد. در این محل که به عنوان استراحتگاهی مورد استفاده خانواده سلطنتی بوده است، پادشاه می‌توانست در پارک خصوصی کاخ و درختان انبوهی که آن را احاطه نموده‌ بودند مجالی جهت رهایی از قوانین و مقررات سخت گیرانه کاخ ورسای بیابد. در ابتدا بخش‌های داخلی کاخ با کاشی‌های سرامیکی آبی و سفید رنگ تزئین شده بودند و به مرور با سنگ‌های مرمری قرمز رنگ جایگزین شدند. امروزه این کاخ به عنوان محل اقامت ریاست جمهوری فرانسه از مقامات خارجی میزبانی می‌کند. 

کاخ پتیت تریانون (Petit Trianon)

این کاخ که در پارک گراند تریانون واقع شده است، در حدود سال‌های 1762 و 1768 به عنوان اقامتگاهی تفریحی برای مادام پمپادور احداث گردید. بعدها این محل به پناهگاهی برای ماری آنتوانت جهت فرار از قید و بند مسئولیت‌هایش در کاخ ورسای بدل گردید. آنچه که کاخ پتیت تریانون را شاخص نموده است دکوراسیون چوبی بسیار زیبای آن، تزئینات غنی و پر جزئیات به همراه ستون‌های مرمرین است. علاوه بر آن چهار باغ زیبا و چشم نواز از جهات مختلف این کاخ را احاطه نموده‌اند.

دهکده ماری آنتوانت (Domaine De Marie Antoinette)

این دهکده کوچک حومه‌ای برای ملکه ماری آنتوانت جهت فرار از تنش‌های زندگی اشرافی و لذت بردن از طبیعت ایجاد گردید. این دهکده درست در مجاور کاخ تریانون، در بخش باغ گیاه شناسی لوئی پانزدهم قرار دارد و شامل خانه‌های کشاورزی شبیه سازی شده، یک آسیاب بادی و ساختمان‌هایی جهت تولید محصولات لبنی و نگهداری کبوتران می‌شود. هنگامی که ماری آنتوانت از تشریفات کاخ خسته می‌گشت، به مانند دختری روستایی لباس بر تن می‌نمود و جهت رفع خستگی به این محل پناه می‌آورد.

موزه تاریخ فرانسه (Musee de l'Histoire de France)

پس از انقلاب سال 1830، شاه لوئی فیلیپ بخشی از کاخ ورسای را به موزه‌ای متمرکز بر تاریخ فرانسه تبدیل نمود. این موزه شامل تصاویر و مجسمه‌هایی متعلق به تاریخ فرانسه از زمان جنگ‌های صلیبی تا قرن نوزدهم می‌شود. در این میان آثار متعلق به هنرمندانی چون Laurend de la Hyre، Philippe de Champaigen و Noel Halle از شاخص‌ترین‌های به شمار می‌روند.

مجموعه تاریخچه کاخ (Galerie de l'Histoire du Chateau)

در تالارهای طبقه همکف بخش شمالی کاخ ورسای، گالری متعلق به تاریخچه کاخ واقع شده است. مجموعه آثار شامل شده در این گالری بر اساس موضوع و تاریخ وقوع دسته بندی گردیده‌اند و بیانگر نقاط عطفی در تاریخچه ساخت کاخ، از زمان تغییر آن به عنوان اقامتگاه شکاری شاه لوئی سیزدهم تا تبدیل شدنش به یک کاخ باشکوه سبک باروک هستند. علاوه بر آن فیلم‌های شامل شده در این مجموعه وهله‌های مختلفی از تاریخچه کاخ را به معرض نمایش گذارده‌اند.

بازارچه‌های ورسای

علاوه بر کاخ‌ها و اقامتگاه‌های اشرافی، ورسای دکه‌ها و بازارچه‌های پرشور بسیاری را شامل گردیده است. از قرن هفده میلادی تا سال 1841 غرفه‌های بازار تاریخی ورسای بخشی حیاتی از زندگی روزمره مردم به شمار می‌آمدند. پس از آن این غرفه‌ها با یک بازارچه سرپوشیده که امروزه نیز همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد جایگزین شدند. در این میان بازارچه نوتردام از محبوب‌ترین‌ها به شمار می‌رود و می‌توان در آن انواع غذاهای تازه فرانسوی را خریداری نمود. بازار Jussieu Montreuil نیز بهترین محل جهت خرید محصولات ارگانیک شهر به شمار می‌رود. 

چگونه به کاخ ورسای برویم؟

کاخ ورسای به طور تقریبی در 26 کیلومتری شهر پاریس قرار دارد و دسترسی به آن به مانند دیگر جاذبه‌های این شهر چندان راحت نیست. بهتر است جهت بازدید از این جاذبه منحصر بفرد مطابق با راهنمای زیر عمل نمایید:

1. یکی از سریع‌ترین و راحت‌ترین راه‌ها جهت دسترسی به کاخ ورسای استفاده از قطارهای سریع‌السیر RER پاریس است.

2. جهت خرید بلیط قطار مذکور به نزدیک‌ترین ایستگاه مترو رفته و از دستگاه‌های سبز رنگ یا مأموران فروش، بلیط سفر به ورسای را خریداری نمایید. توجه داشته باشید که به ازای هر بار خرید، دو بلیط دریافت خواهید کرد. یکی جهت سفر به کاخ و دیگری جهت بازگشت به پاریس. هزینه هر دسته بلیط دو سفره به ازای هر نفر چیزی در حدود هفت یورو خواهد بود. 

3. از نقشه‌های موجود در ایستگاه‌های مترو نزدیک‌ترین ایستگاه قطاری که امکان سفر به ورسای را بدست خواهد بیابید. از میان برخی از ایستگاه‌های اصلی می‌توان به: St. Michel Notre Dame، Musee d'Orsay، Invalides و Champs de Mars Tour Eiffel اشاره نموده. 

4. پس از ورود به ایستگاه قطار به دنبال علائمی باشید که بر روی آن‌ها  Versailles Chateau Rive Gauche، Versailles Chateau RG یا Versail Chat نوشته شده است. این تابلو‌های رهنما شما را به سکوی کاخ ورسای هدایت خواهند کرد. 

5. سفر با قطار به مقصد ورسای 45 دقیقه به طول خواهد انجامید. 

6. پس از خروج از ایستگاه از خیابان عبور کرده و از میان کافه و دکه شیشه‌ای سبزرنگ به چپ بروید. سپس در جهت پیاده راه سه لاینه به سمت راست بروید و تا رسید به محل پارکینگ کاخ به مسیر خود ادامه دهید. 

7. پس از رسیدن به پارکینگ به سمت راست بروید تا دروازه‌های باز کاخ را در سمت چپ خود بیابید.