مشکل صنعت نساجی واردات سالیانه 100 هزار تنی پنبه نیست - دور زمین

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، به تازگی مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک و سلولزی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: ریسندگی های کشور با ظرفیت کامل در حال کار کردن هستند و سال گذشته 47 الی 48 هزار تن افزایش ظرفیت ریسندگی در پنبه داشتیم.

افسانه محرابی افزود: واحدهای ریسندگی به خوبی فعالیت دارند و ظرفیت مصرف پوشاک کشور نیز 20 درصد افزایش یافته است.

وی با اشاره به اینکه تا سال گذشته 120 هزار تن پنبه احتیاج داشتیم، شرح داد: با افزایش ظرفیتی که انجام شد، در خاتمه سال گذشته طرح های توسعه ای و ایجادی به بهره برداری رسید، 98 هزار تن پنبه وارد شد و حدود 60 هزار تن پنبه داخلی به شکل کامل مصرف شد.

سال های گذشته اقدام های خوب و مناسبی برای ظرفیت سازی و استفاده از توان داخلی در این حوزه صورت گرفته، اما عضو هیات مدیره انجمن متخصصان صنایع نساجی ایران معتقد است: مشکل صنعت نساجی این نیست که سالیانه بین 50 تا 100 هزار تن پنبه با ارزبری بیش از 100 میلیون دلاری باید وارد کند، در حالی که فقط برای چادر مشکی سالیانه 130 میلیون دلار ارزبری وجود دارد که قابل توجه است.

علیرضا حائری افزود: چنانچه در کشور به فراوری پنبه پرداخته گردد و بر ارتقای کیفیت این محصول اقدام به عمل آید، بهتر است و پیامد صادرات را هم به دنبال دارد، ضمن اینکه اصل مطلب متفاوت است.

بنگلادش و توفیق در صنعت پوشاک

حائری معتقد است: ایران و بنگلادش شرایط متفاوتی دارند و این کشور بدون دارا بودن زیرساخت های مناسب آب، برق، گاز، بنادر و غیره، سال گذشته 40 میلیارد دلار ارزآوری از محل صادرات پوشاک داشت و مطابق برنامه ریزی صورت گرفته تا سال 2025 به ارزآوری 60 میلیارد دلاری در این صنعت خواهد رسید.

وی توضیح داد: این کشور سالیانه حدود یک میلیون تن پنبه وارد می نماید که ارزبری 1.5 تا 1.6 میلیارد دلاری دارد، اما توانسته با برقراری مناسبات مالی و تجاری خوب با همه کشورهای دنیا و با انجام سرمایه گذاری مشترک با آنها، به اشتغال زایی و ارزآوری بسیار خوبی در این صنعت برسد، به طوری که امروز 90 درصد صادرات آن را پوشاک تشکیل داده و به اندازه صادرات غیرنفتی کشورمان از پوشاک ارزآوری دارد.

امکان صادرات 5 میلیارد دلاری صنعت نساجی

این فعال صنعت نساجی توضیح داد: چنانچه به صنعت نساجی اجازه داده گردد که به شکل رقابت پذیر کار نموده و منابع ارزی مورد احتیاج آن تامین گردد که سالیانه با احتساب واردات ماشین آلات بین دو تا 2.2 میلیارد دلار ارز برای این صنعت مورد احتیاج است و می تواند سالیانه بین چهار تا پنج میلیارد دلار صادرات داشته باشد؛ این در حالی است که پارسال پیش از شیوع کرونا صادرات صنعت نساجی به 700 میلیون دلار رسیده بود که به نظر می رسد این روزها به نصف این میزان کاهش یافته باشد.

وی گفت: ایران از نظر فراوری محصولات پتروشیمی خودکفاست، اما نحوه عرضه و توزیع این محصولات بگونه ای است که گرانول پلی پروپیلن و چیپس پلی استر به عنوان دو ماده اولیه مورد احتیاج این صنعت، به خوبی به دست فعالان آن نمی رسد.

حائری یادآور شد: براساس اعلام مدیرکل نساجی و پوشاک وزارت صنعت، 50 هزار تن به ظرفیت صنایع ریسندگی کشور اضافه شده که با در نظر داشتن فراوری 230 هزارتن سال 98، حداقل 300 هزار تن نخ فراوری می گردد و این میزان بازار را بطور کامل اشباع خواهد نمود، هر چند واردات نخ نیز ممنوع نیست.

وی گفت: چنانچه بتوانیم به فراوری 300 هزار تن نخ دست یابیم که در داخل کشور آن قدر هم تقاضا و کشش ندارد، اما پرسش آنجاست که چرا کارخانه های فراوریی نخ را دو تا سه ماهه تحویل می دهند؟ در حالی که 300 هزار تن نخ فراوری می تواند بین 1.2 تا 1.3 میلیارد متر مربع پارچه فراوری کند، آنگاه نخ کیلویی 100 هزار تومان به بالا چه مفهومی دارد؟

عضو هیات مدیره انجمن متخصصان صنایع نساجی ایران معتقد است: بنابرسیاست ممنوعیت واردات که واردات پوشاک نیز حدود دو سال است که ممنوع شده، این صنعت را از رقابت دور نموده و آن را به یک صنعت محلی تبدیل می نماید.

وی افزود: امروز پوشاک یک صنعت داخلی شده و امکان صادرات ندارد، هرچند این سیاست به نفع فراورینماینده است، اما در مجموع به نفع صنعت نبوده و به ضرر جامعه و مردم است، زیرا باید جنس را گران تر بخرند.

حائری گفت:امروز هر کیلوگرم پنبه در بازارهای دنیای بین 1.5 تا 1.6 دلار قیمت دارد و بر این اساس هر کیوگرم نخ در نهایت باید حداکثر 70 تا 80 هزار تومان به دست فراوری نماینده برسد، اما اینکه چطور به قیمت 120 هزار تومان می رسد، جای پرسش است.

وی تاکید نمود: باید صنایع را توانمند ساخت تا بتوانند در بازارهای دنیای رقابت نمایند، در حالی که در سال های گذشته راهی به جز تعرفه های 100 درصدی برای حمایت از صنایع بلد نبودیم.

حائری توضیح داد: امروز مشکل صنعت نساجی این نیست که به واردات پنبه بپردازد، بلکه مشکل ما مکانیزاسیون، بالا بودن قیمت تمام شده است، ضمن اینکه اصل واردات و خرید پنبه به خودی خود نکوهیده نیست، بلکه باید بتوانیم آن را به محصول با ارزش اضافه نموده بالا تبدیل ساخت که تحقق آن، موفقیت محسوب می گردد.

پنبه ایرانی و مسائل موجود

کشورمان دارای مناطق عمده پنبه خیز است که شامل گرگان و گنبد، خراسان، دشت مغان و فارس و داراب است.

به گفته کارشناسان، از نظر مرغوبیت، پنبه فراوریی گرگان و گنبد بسیار ظریف بوده، با طول الیاف بلند و مرغوب است، اما مسئله ای که وجود دارد در سال های گذشته سطح زیر کشت پنبه در این مناطق کاهش یافته و کشاورزان به کشت دیگر محصولات جایگزین روی آورده اند.

پنبه فراوریی خراسان که منطقه ای خشک است، با طول الیاف کوتاه، ضخامت بیشتر و نامرغوب تر است، همچنین پنبه فراوریی دشت مغان نیز چنین ویژگی هایی دارد، اما منطقه فارس و داراب پنبه نسبتا خوبی داشته و رتبه دوم مرغوبیت پنبه را پس از گرگان و گنبد در اختیار دارد.

90 درصد واردات از ازبکستان

عضو هیات مدیره انجمن متخصصان صنایع نساجی ایران گفت: اکنون حدود نیمی از پنبه مورد احتیاج کشور از محل واردات تامین می گردد و کشور ازبکستان سهم 90 درصدی واردات ایران را به خود اختصاص داده و در عین حال تاجیکستان، ترکمنستان، هند و پاکستان، سایر کشورهای مبدأ واردات این محصول را تشکیل می دهند.

به گفته وی، هرچند پنبه ازبکستان مرغوبیت بالاتری نسبت به پنبه ایرانی ندارد، اما این کشور محصول پنبه خود را در استانداردهای دنیای می فروشد.

حائری افزود: امروز در دنیا، بسته بندی جزو محصول پنبه محسوب نمی گردد، اما در کشورمان عدل (پنبه در بسته های بزرگی که عدل نام دارد، به کارخانه نخ ریسی برده می گردد)، گونی و مفتول دور آن را همراه با محصول حساب می نمایند که سه درصد وزن آن را تشکیل می دهد.

وی توضیح داد: کارخانه های پنبه پاک کنی کشور بسیار قدیمی شده و همیشه سه تا چهار درصد وزن پنبه داخلی را ناخالصی ها تشکیل می دهد که کار ریسندگی را سخت نموده و فراوری نخ را سخت می نماید، این در حالی است که پنبه ازبکستان ناخالصی نداشته و ظریف تر است.

حائری به وجود الیاف غریبه در پنبه ایرانی اشاره نمود و افزود: بسته بندی عدل های پنبه با پارچه های پلی پروپیلن انجام می گردد که در بعضی موارد با پنبه قاطی شده و تبدیل به نخ می گردد که به آن الیاف غریبه اطلاق می گردد، این الیاف رنگ نمی گیرند و در زمان تبدیل پارچه و رنگ رزی، خطوطی به درازای دو تا سه متر در پارچه رنگ نگرفته و باطل می گردد.

وی گفت: در سال های گذشته و با انعقاد قرارداد دوجانبه تعرفه ترجیحی با ازبکستان، واردنمایندگان به پنبه فراوریی این کشور با مشخصات ذکر شده روی آوردند و امروز ازبکستان 90 درصد واردات پنبه ایران را تامین می نماید.

حائری یادآور شد: سالیانه بین 50 تا 100 هزار تن کمبود پنبه در کشور وجود دارد که باید از محل واردات تامین گردد، تعرفه فعلی واردات این محصول پنج درصد است که تعرفه بسیار خوبی برای صنایع نساجی است، هرچند چون در فصل برداشت پنبه داخلی قرار داریم، به ضرر کشاورزان است.

وی افزود: سال های گذشته در 6 ماهه نخست سال که پنبه داخلی وجود نداشت، تعرفه ها را کاهش می دادند تا واردات انجام گردد، اما در 6 ماهه دوم سال به دلیل برداشت پنبه داخلی تعرفه ها به 10 درصد افزایش می یافت.

وی تاکید نمود: معین قیمت تضمینی و انجام خرید تضمینی از سوی دولت برای کشاورزان بسیار خوب است و به خودکفایی این محصول می انجامد.