قشم از نگاه گردشگران خارجی - دور زمین

جزیره قشم یکی از جزایر استان هرمزگان در تنگه هرمز است که در چند دهه اخیر جنبه گردشگری پیدا نموده است. اما تا پیش از آن، جزیره بزرگ قشم به خاطر ثروت و اهمیت استراتژیکش محل توجه خارجی ها بوده است.

نیارخوس (Nearchus)، دریانورد سپاه اسکندر، در سال 350 قبل از میلاد جزیره نزدیک دهانه خلیج فارس را اراکتا (Oaracta) نامیده است. در این جزیره قبر اریتراس (Erythras)، کسی که دریای اریتره (اقیانوس هند) از روی او نام گذاری شده، را به او نشان دادند.

قشم در زمان صفوی یکی از مراکز تجاری بزرگ دنیا بود به طوری که به گواهی نویسندگان آن عصر، وقتی در سال 1552 غارت شد، میزان زیادی جنس، طلا و نقره و پول به دست آمد، به طوری که در تمام دنیا آن قدر غنایم وجود نداشت. پرتغالی ها به آن کیسیمی (Queiximi) می گفتند که شبیه نام قشم است. گرایش پرتغالی ها، انگلیسی ها و هلندی ها به این جزیره خود نشان از اهمیت آن در عصر صفوی دارد.

جزیره قشم از سال 1820 تا 1879 در دست نیروی دریایی انگلستان بود. لرد کرزن انگلیسی، نایب السلطنه هندوستان نیز در ژانویه 1904 به قشم سفر کرد و در روزنامه تایمز نوشت: این جزیره، چنانکه اهالی آنجا به درستی می نامند، جزیره طویل است. جزیره از طریق تنگه باریک و سخت گذری با طول حدودی 100 کیلومتر بین بندرعباس و لنگه از سرزمین ایران جدا شده است. آنجا دیرزمانی پایگاه دریایی انگلستان بود.

گرمای طاقت فرسا و کمیابی آب انتها موجب رها کردن این پایگاه شد و به طوری که وضع صخره های آن از دور در دریا نشان می دهد، دیگر مثل دوره نیارخوس یا حتی دوران تصرف پرتغالی ها انواع محصولات یا به طوری که نوشته اند ذرت و میوه جات و به خصوص انگورهای لذیذ ندارد، ولی خالی از خاک حاصلخیز نیست و همین کشتزارهای محدود آذوقه اهالی قشم را که در آن زمان تقریبا 12هزار نفر بودند را فراهم می نماید.

دست اندازی قدرت های خارجی تا سال 1314 شمسی ادامه داشت تا آنکه انگلیسی ها نیز از آن خارج شدند.

از سال 1369 خورشیدی که قشم منطقه آزاد شد، جاذبه های آن برای جذب گردشگر مورد توجه نهاده شد.

بین سال های 73 تا 85، حدود 650 هزار گردشگر خارجی وارد قشم شدند که در سال های بعد بیشتر هم شد. زمان اوج سفر برای این جزیره از اول آبان تا آخر فروردین است. بسیاری از گردشگران خارجی، که اغلب هم از کشور نروژ و بلژیک هستند، دوست دارند جزیره را ببینند، ولی به علت کمبود امکانات گردشگری تعداد آن ها تنها دو نفر از هر 100 گردشگر ورودی به قشم است و بقیه گردشگران داخلی هستند.

دانیال و جینا، زوج گردشگر سنگاپوری که در عرض 279 روز (از مرداد 1393) از شرق چین تا ترکیه سفر کردند، در سفرشان به ایران توجه خاصی به قشم نشان داده اند که در سایت شان بازتاب یافته است:

حتی اگر اهل طبیعت و جغرافیا نباشید، در مواجهه با اشکال طبیعی جزیره قشم شگفت زده خواهید شد. تنگه دندانه ای، بزرگ ترین غار نمکی دنیا و روستای زیبای ماهیگیری را باید دید. در جزیره هیچ وسیله نقلیه عمومی وجود نداشت و ما خوش شانس بودیم که خانواده ای بومی به ما جا دادند و خودشان ما را گرداندند. همچنان در اینجا زنانی را می توان دید که روبنده ای می بندند که نیمه بالای صورت شان را می پوشاند. این زنان نقاب دار را تنها می توان در جنوب ایران، به خصوص در بندرعباس و قشم، دید.

زنان جزیره قشم دستی در گلابتون دوزی دارند. آن ها حتی عروسک های ماسک داری درست می نمایند که نماد زنان بندری است و آن ها را به گردشگر ها می فروشند.

روستای لافت دارای فرهنگ اصیل خلیج فارس که به سرعت دارد رنگ می بازد. لافت، به ویژه در هنگام غروب، خیلی زیبا است.

در نزدیکی لافت می توانید کشتی های سنتی بزرگی را ببینید که برای انتقال بار در خلیج فارس استفاده می شد.

در ژئوپارک قشم دو جاذبه اصلی وجود دارد: غار نمکدان و تنگه چاهکوه. ورودی غار شاید تنها یک متر یا کمتر بود؛ بنابراین باید برای ورود به آن کامل خم می شدیم. آب در غار تا مچ پا و گاهی تا زانو می رسید. هیچ جایگاه گرفتن بلیط یا ورودی خاصی برای غار وجود نداشت. درون غار کاملا تاریک است و بدون چراغ قوه نمی توان حرکت کرد. طنابی در غار مسیر ورود و خروج را معین می نماید.

مسیر رانندگی تا تنگه چاهکوه بسیار زیبا بود. منظره آن واقعا یکتا و متفاوت از دیگر جاهای جزیره است. تنگه چاهکوه دیوانه نماینده بود؛ برآمدگی های شنی اش تماشای بودند. فقط به برآمدگی های تنگه نگاه کنید؛ تماشایی هستند.

آفرد مولون، گردشگر آلمانی، در سفرش به ایران در دی ماه 1393 در سایتش از قشم نوشته است:

گردشگر های کمی در اینجا دیده می گردد؛ راننده مان گفت یک ماه پیش یک زوج اسپانیایی را در جزیره گردانده است. دیواره های غار نمکی همه سفید است. غار تا عمق 100-200 متری کوه ادامه دارد.

تنگه چاهکوه را هرچه بیشتر ادامه می دهی تنگ تر می گردد. منظره اش تماشای است. اینجا بعلاوه چند چاه وجود دارد که ظاهرا هنوز آب دارند.

هنوز قایق های چوبی، شبیه قایق های باستانی، می سازند که برای انتقال بار بین قشم و دبی استفاده می گردد.

برای تماشا غروب خورشید به شهر قدیمی لافت رفتیم. از 365 چاهی که در لافت وجود دارد، اکنون 60تای آن ها آب دارد.

در ادامه برخی نظرات گردشگر ها را به تفکیک جاذبه ها مرور می کنیم.

چاهکوه

تنگه چاهکوه در جزیره قشم یکی از بهترین میدان دیدها را برای گردشگر فراهم می نماید، اما از امکانات رفاهی برخوردار نیست.

گردشگر استرالیایی، در بهمن 92، چاهکوه را اثر طبیعی زیبایی توصیف می نماید که چشم را فریب می دهد:

اولین سفرم به جزیره قشم نبود، اما اولین باری بود که تنها برای جاذبه های طبیعی اش، نه تماشا شهرها و سازه ها، رفتم. اعتراف می کنم که از این سفر و به خصوص چاهکوه بسیار لذت بردم.

شاید تماشا چاهکوه کمی وقتگیر باشد، اما اگر هوادار پدیده های طبیعی باشید، واقعا ارزشش را دارد. اشکال شنی ای که اینجا می بینید در گذر میلیون ها سال پدید آمده اند. منظره خارق العاده است؛ به خصوص اگر روز آرامی باشد و خیلی شلوغ نگردد.

تا آنجا که می توانید با خود آب بیاورید، زیرا اینجا هیچ مکانی برای خرید آب و خوراک نیست.

مسافر اسپانیایی، در اسفند 96، این پدیده زمین شناسی زیبا را توصیف نموده:

صخره های ساییده شده و صفحات تکتونیک در هم تنیده شده منظره تأثیرگذار و زیبایی را در چاهکوه پدید آورده است. دیواره ها در جهت های مختلف بیرون زده اند و می توانید راه های مختلفی را امتحان کنید.

بومیان از این صخره ها برای جمع آوری آب استفاده می کردند که خیلی جالب بود.

در عجبم که چطور این تنگه آنقدرها معروفیت دنیای پیدا ننموده است. اگر فرصت کردید حتما از اینجا تماشا کنید.

دره ستارگان

دره ستارگان جاذبه دیگری در جزیره قشم است که گردشگر ها معمولا به خاطر منظره زیبایش به آن سر می زنند.

گردشگر مالزیایی، در فروردین 94، نوشته: به آنجا دره ستارگان می گویند، زیرا مردم بومی عقیده دارند که دره بر اثر شهاب سنگ ایجاد شده است. اما در واقع این گونه نیست و افسانه است؛ برخورد آب موجب شکل گیری سنگ ها در دره شده است. راهنماهایی آنجا هستند تا توضیحاتی ارائه دهند. توصیه می کنم در بهار به آنجا بروید.

مسافر ایرلندی، در خرداد 96، رفتن به دره ستارگان در هنگام غروب را توصیه نموده: این اشکال ساییده شده، به خصوص در هنگام غروب، بسیار زیبا هستند. ورودی ناچیزی برایشان در نظر گرفته شده، یکی دو ساعتی آنجا بگردید و از منظره زیبای دره لذت ببرید.

جزیره هنگام

جزیره هنگام در نزدیکی جزیره قشم مقصد دیگر گردشگران است.

مسافر رومانیایی، در تیرماه 95، به آنجا رفته: جزیره هنگام حرف ندارد؛ خیلی سنتی است. من آنجا دلفین دیدم، غذای سنتی خوردم، از بومیان خرید کردم، در جزیره قدم زدم و مانند بندری ها لباس پوشیدم. حتما دوباره به آنجا خواهم رفت. انگار در زمان سفر نموده بودم.

جزیره هرمز

جزیره هرمز مکانی شگفت به دور از مسیرهای معمول گردشگری است. گردشگرانی که به آنجا راه یافته اند آن را گنجی کوچک توصیف نموده اند.

مسافر لهستانی، در آذر 96، منظره ها آتشفشانی اش را ستوده است. او چنین ادامه می دهد: شما می توانید به غارهای بزرگ، ساحل ها، تنگه ها یا مسیرهای کوهنوردی راه یابید. برخی قبایل جالب در اینجا زندگی می نمایند. می توان زنانی با نقاب هایی اصیل را در اینجا دید.

ضروری است که برای تماشا جزیره سوار توک توک شوید که هر دو ساعت یکبار حرکت می نمایند. کل مسیر 3-4 ساعت بیشتر طول نمی کشد، مگر آنکه بخواهید در آنجا چادر بزنید.

از دیگر جاذبه های منطقه قشم می توان به جنگل های حرا و جزایر ناز اشاره نمود که کم وبیش گردشگر هایی به آنجا پا می گذارند.