توجه دادن به ارزش بیماری
به گزارش دور زمین، توجه دادن بیمار به ارزش و آثار معنوی بیماری، یکی دیگر از راه های امید بخشیدن و روحیه دادن به بیمار است.
کم جلوه دادن بیماری
بنابراین، برخورد پرستار با بیمار باید به گونه ای باشد که نه تنها ترس از خطرناک بودن بیماری در دل بیمار نیفکند، بلکه بیماری او را ناچیز و زودگذر جلوه دهد. این نوع برخوردها به بیمار امید می بخشد و به بهبود او یاری می نماید. در روایات آمده است که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم)، پیامبر گرامی، علاوه بر ناچیز شمردن بیماری و امید دادن به زندگی و بهبود ارزش و آثار معنوی بیماری را هم به بیمار یادآوری می کردند و از این رهگذر، اسباب آرامش و تسکین او را فراهم می ساختند.توجه دادن بیمار به ارزش و آثار معنوی بیماری، یکی دیگر از راه های امید بخشیدن و روحیه دادن به بیمار است. وقتی بیمار متوجه آثار ارزنده بیماری خود می گردد و در می یابد که در برابر درد و رنجی که تحمل می نماید، خداوند برکات معنوی خود را بر او نازل می نماید، نور امید و خشنودی در دلش می درخشد و تحمل بیماری و درد و رنج برای او آسان می گردد و بسا که بیماری برایش گوارا جلوه می نماید. بر این مبنا، پرستار می تواند از این طریق در روحیه دادن به بیمار نقش ارزنده ای ایفا نماید.
برای روشن شدن پاره ای از آثار معنوی و ارزش بیماری به چند روایت بنگریم که با فراگیری و فهم معانی آسمانی آن ها می توانیم در روحیه دادن و امید بخشیدن به بیمار، بیش از پیش توفیق یابیم از امام رضا روایت شده است که فرمودند: بیماری برای انسآن های باایمان، پاک شدن از گناهان و رحمت است و برای کافران، عذاب و دوری از رحمت خداوند است. و البته بیماری همیشه دامنگیر مؤمن است، تا جایی که گناهی برای او باقی نماند.(1)
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم) فرمودند: از جزع و بی تابی مؤمن از بیماری در شگفتم! اگر می دانست چه اجر و پاداشی در بیماری است، همانا دوست می داشت پیوسته بیمار باشد؛ تا با پروردگار خویش ملاقات کند. (2)
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله و سلم) فرمودند: بیمار چهار ویژگی دارد: گناهی بر او نوشته نمی گردد؛ خداوند به فرشته ای که بر او گمارده شده است فرمان می دهد که هر خیر و نیکی که در هنگام صحت و تندرستی انجام می داده است، برای او بنویسد؛ و آن بیماری به هر عضوی وارد گردد اثر گناهان را از آن عضو خارج می نماید؛ و بنابراین اگر در آن بیماری از جهان برود، آمرزیده از جهان رفته است و اگر زنده بماند، پاک و بدون گناه زندگی را از سر می گیرد.(3)
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: بیداری یک شب در بیماری ای که نصیب مؤمن شده است در ارزش همانند عبادت یک سال است.(4)
از امام معصوم (علیه السلام) بیاموزیم که فرمودند: مؤمن هر گاه به تب مبتلا گردد، گناهانش همانند برگ درخت فرو می ریزد. و هر زمان که در بستر بیماری ناله کند، ناله او تسبیح (سبحان الله گفتن) است، و فریادش تهلیل (لا اله الا الله گفتن) است و پهلو به پهلو شدنش در بستر بیماری همانند کسی است که با شمشیر خود در راه خدا جهاد می نماید. بنابراین اگر به سلامت به جمع برادران مؤمن و دوستانش بازگردد و به بندگی خدا روی آورد از گناهان پاک شده است پس خوشا به حال او اگر در آن حال به گناه روی نیاورد و وای بر او اگر دوباره به گناه روی آورد. و عافیت و تندرستی در نزد ما اهل بیت از بیماری محبوبتر است.(5)
توجه دادن به معنویات
تقویت روح معنوی بیمار در تسریع آرامش و بهبود او اهمیت بسیار دارد. از این رو، توجه دادن بیمار به معنویات و مهیا ساختن زمینه های ارتباط بیمار با خداوند دعا و توسل به اهل بیت (علیه السلام) امری لازم و لازم است. اتصال به مبدأ فیض و اعتماد به قدرت بی کران خداوند و اعتقاد به شفا، تأمین کننده احتیاجهای بزرگ روحی و روانی بیماران است. هنگامی که بیمار به این باور رسید که همه چیز به اراده خداوند است، شفا از اوست و ابزار و افراد، همه اسباب مداوا هستند . چنان که بعضی از روایات گویای این حقیقت است. توجه خود را از اسباب ظاهری به مسبب الاسباب معطوف می دارد که در پی آن جان و روانش را آرامشی فرا خواهد گرفت که با هیچ ابزاری نمی توان به آن دست یافت. پرستار با ایجاد فضای معنوی و توجه دادن بیمار به معنویت، ذکر، دعا، مناجات و توسل، می تواند روح احتیاج به خدای بزرگ را در بیمار قوت بخشد. بیمار نیز بر اثر اتصال و پیوند با حضرت ربوبی، بذر امید و آرامش و بهبود را در خود بارور می سازد که حضرت موسی بن جعفر علیه السلام فرموده اند: هر دردی دعایی دارد که هر گاه آن دعا به بیمار الهام گردد، خداوند به شفای او اذن می دهد. بیمار باید، با یاد و توسل به اهل بیت علیهم السلام صحت و شفای خود را طلب کند که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است: یاد ما اهل بیت علیهم السلام شفای از تب، بیماری ها و تردید است(6)پی نوشت ها:
1. بحارالأنوار، ج 81، ص 183.
2. بحارالأنوار، ج 11، ص 206
3. ثواب الأعمال، ص 430 و بحارالأنوار، ج 11، ص 184.
4. بحارالأنوار، ج 11، ص 186
5. ثواب الأعمال، ص 427 و بحارالأنوار، ج 81، ص 205.
6. بحارالأنوار، ج 81، ص 203
منبع: نگرش اسلامی به: فرهنگ پرستاری، اکبر اسدی، صص149-144، مرکز تحقیقات اسلامی جانبازان، قم، چاپ دوم، 1375
منبع: راسخون