ابریشم چین: تاریخچه، تولید و محصولات
به گزارش دور زمین، یکی از مشهورترین محصولات سنتی که در چین تولید میشود ابریشم است. تاریخ این محصول فوق‌العاده به هزاران سال قبل برمی‌گردد. در این مطلب نگاهی گذرا انداخته‌ایم به ابریشم چین.
تاریخ ابریشم چین
چین محل تولد ابریشم به حساب آمده و عقبه تاریخی 6000 هزار ساله دارد. در افسانه‌ها آمده است که بانو Hsi-Lin-Shih (همسر امپراطور زرد Huangdi) در حال چای خوردن در زیر درخت شاه توتی بوده که ناگهان پیله‌ای در فنجان وی می‌افتد. در همان حال بانو متوجه رشته‌ی سفید قدرتمندی در اطراف پیله شد که در حال باز شدن بود. او این رشته را به دور انگشت خود پیچید و به این نتیجه رسید که میتوان از آن برای بافتن نخ استفاده کرد. بنابراین صنعت ابریشم متولد شد. او به مردم خود نحوه نگهداری و تولید کرم ابریشم را یاد داد و بعدها دستگاه نساجی را اختراع کرد. تولید ابریشم در دوران سلسله شانگ (Shang) مابین سالهای 1600 تا 1046 قبل از میلاد به سطح بالایی از شکوفایی رسید.
برای بیش از 2000 سال مردم چین راز تولید ابریشم را مخفی نگه داشته بودند و جزو رازهایی بود که بسیار متعصبانه از آن مراقبت میکردند و هر کسی که در قاچاق تخم کرم ابریشم، پیله کرم ابریشم و دانه درخت شاه توت، مجرم شناخته میشد، به مرگ محکوم میشد. پوشاک ابریشمی توسط امپراطورها و اعضای خانواده سلطنتی پوشیده میشد و تبدیل به نماد ثروت در آن دوران شده بود. برای مردم عادی پوشیدن لباس ابریشمی ممنوع بود. با افزایش سفرها و معاملات تجاری، دانش تولید پرورش کرم ابریشم به دنیای بیرون راه پیدا کرد. نخستین کشوری که این دانش به آن راه پیدا کرد کره بود و سپس ژاپن و هند و نهایتا به اروپا رسید.
مناطق تولید ابریشم در چین
ابریشم به طور کلی در جنوب دلتای رودخانه یانگ تسه تولید میشود. مناطق مشهور تولید ابریشم در چین عبارتند از: مناطق مشهور برای تولید ابریشم در چین استان‌های جیانگسو (Jiangsu)، ژجیانگ (Zhejiang) و سیچوان (Sichuan) هستند. شهرهای سوژو (Suzhou)، هانگزو (Hangzhou)، نانجینگ (Nanjing) و شائوژینگ (Shaoxing) به عنوان شهرهای تولید کننده ابریشم در چین شناخته میشوند.
نحوه تولید ابریشم در چین
ابریشم محصولی با ظرافت بافته شده از فیبرهای پروتئینی تولید شده از پیله کرم ابریشم درخت شاه توت است. پروسه تولید ابریشم یک فرآیند طولانی بوده و نیاز به مراقبت دقیق دارد. پروانه ابریشم در طول حیات چهار تا شش روزه خود به تعداد حدودی 500 عدد تخم میگذارد و پس از اینکه تخم‌ها شکسته شدند، کرم‌های ابریشم نوزاد بیرون آمده و با رژیمی مشخص و حساب شده از برگ درخت شاه توت در محیطی کنترل شده تغذیه میشوند. این کرم‌ها میل زیادی به خوردن برگ توت داشته و به طرز قابل ملاحظهای افزایش وزن پیدا میکنند. کرم‌های ابریشم پس از پیدا کردن انرژی لازم، شروع به تنیدن تاری ژله‌ای و سفید به دور خود میکنند. این ماده از غده ابریشم آنها ترشح میشود. این پیله ها بسیار شبیه توپ‌هایی خزدار هستند. پس از هشت الی نه روز کرم‌ها کشته شده و پیله‌ها به داخل آب گرم ریخته میشوند. این عمل بدلیل باز شدن رشته‌های درهم تنیده ابریشم انجام میشود. سپس این رشته‌ها به دقت باز شده و به دور قرقره‌هایی جمع میشوند که بعدها برای تولید نخ ابریشم از این قرقره‌ها استفاده میشود. طول هر کدام از رشته میتواند به 600 الی 900 متر برسد. چندین رشته در هم تنیده شده و نخ ابریشم تولید میشود. از این نخ‌ها برای بافتن پارچه و تبدیل آن به لباس و یا در هنر قلاب‌دوزی استفاده میشود.
پارچه ابریشم برای استفاده در لباس راحتی و و ملافه به صورت ورق و به دور طاقه‌هایی پیچیده میشود. در چین لباس‌های راحتی ابریشمی و ملافه ابریشمی هدیه‌ای نمادین بوده و معمولا به عنوان هدیه عروسی استفاده میشوند. در تور چین، اگر در این مناطق بودید، می‌توانید به بازدید از کارخانه‌های تولید ابریشم بروید. گردشگران پس از بازدید از کارخانه و رویت مراحل تولید ابریشم، به نمایشگاه محصولات رفته و محصولاتی مانند لباس، روبالشی و لباس‌های راحتی ابریشمی به آنها نشان داده میشود. گردشگران میتوانند با خرید از این تولیدات هدایای ارزشمندی را برای عزیزان خود و استفاده شخصی تهیه نمایند.
ویژگی های ابریشم چین
ابریشم باکیفیت، نرم و براق و دارای رنگ‌های متقارن و شفاف میباشد. بهترین مکان برای خرید ابریشم با کیفیت در تور چین شهرهای هانگزو، سوژو و شانگهای هستند. در مدت سفر خود به چین، اگر به این شهرها رفتید فرصت خرید ابریشم اصیل را از دست ندهید.
نگهداری و مراقبت از ابریشم
ابریشم به عنوان فیبری از جنس پروتئین، استحکام بسیار بالایی دارد اما در تماس مستمر نور آفتاب تضعیف میشود. به همین دلیل این نوع پارچه برای استفاده در پرده ها و آویزها مناسب نمیباشد. بعضی از لباس‌های ابریشمی تنها با دست باید شسته شده و رنگ‌های تیره از رنگ های روشن جدا شود و آن پارچه‌هایی که لکه‌هایی از جنس عرق دارند باید در اسرع وقت در آب سرد شسته شوند. برای داشتن بهترین نتیجه، از شوینده‌ای ملایم بهمراه آب ولرم استفاده کرده و پس از شستشوی کامل با آب، پارچه را در داخل حوله‌ای رُل کنید تا آّب داخل الیاف جذب حوله شود. در صورت نیاز به اتوکشی، پارچه را پشت و رو کرده و از حداقل گرما برای اتو کردن استفاده کنید. پارچه ابریشم ظریف فقط باید خشکشویی شود. حشرات موزی میتوانند به این پارچه صدمه بزنند بنابراین برای نگهداری پارچه‌های ابریشمی، آنها را درون روبالشی‌هایی از جنس کتان قرار داده و یا با پارچه‌هایی که منافذی برای عبور هوا دارند بپوشانید. از نگهداری پارچه ابریشمی در کیسه‌های نایلونی به دلیل تخلیه نشدن رطوبت موجود بشدت خودداری کنید. این رطوبت ممکن است باعث زرد شدن یا رنگ پریدگی پارچه ابریشمی شود.
موزه ملی ابریشم هانگزو (Hangzhou National Silk Museum)
این موزه بزرگترین موزه جهان در نوع خود بحساب می‌آید و ویترینی برای نمایش سرچشمه، تحولات و تکنیک‌های تولید ابریشم در گذر زمان در چین است. بخشی از این موزه به جاده ابریشم اختصاص یافته و اهمیت آن در تجارت را نشان می‌دهد. بازدید از این موزه در مدت تور چین ارزشش را دارد.