میدان ناوونا رم (ایتالیا) - دور زمین
میدان ناوونا رم (ایتالیا)
ناوونا یک میدان (piazza) در رم در کشور ایتالیا است. این میدان در مکان قبلی استادیوم Domitian که در قرن اول بعد از میلاد ساخته شده بود، بنا شده است. رومیان باستان در این محل جمع میشدند تا مسابقات را تماشا کنند. این استادیوم در آن زمان ظرفیت 20 هزار تماشاگر را داشت. این استادیوم که محوطه بزرگتری از کولوسئوم داشت برای فستیوالها و رقابتهای ورزشی استفاده میشد. این استادیوم با نام Circus Agonalis (محوطه رقابت) شناخته میشد و باور عموم بر این است که در طول زمان این نام به in agone و بعد به navone تغییر یافته و در نهایت به navona تبدیل شد.
در قرن پانزدهم استادیوم برای ساخت میدان تخریب شد، ولی باقیماندههای استادیوم Domitian همچنان در اطراف این محوطه قابل مشاهده است. اگر به نقشه رم نگاه کنید، میبینید که این میدان مانند یک استادیوم بزرگ بیضی شکل است، درست همانطوری که در رم باستان بوده است. شما در تور ایتالیا میتوانید از خرابههای به جا مانده دیدن کنید. ورودی آن 8 یورو است و بازدید زیاد طول نمیکشد. در آنجا میتوانید غیر از بقایای استادیوم، آثار به جا مانده از روم باستان را نیز ببینید.
در قرون وسطی در رم، مردم فقیر و ناامید بودند و علاقه زیادی به سازههای باستانی اطرافشان نداشتند. آنها قطعات بیشتر این ساختمانهای در حال زوال را دزدیده و از سنگهایشان برای ساخت ساختمانهای خودشان استفاده کردند؛ به همین دلیل است که تنها بخشی از سازههای باستانی روم در شهر باقی ماندهاند. حتی کولوسئوم نیز تکه تکه شد تا در ساخت دیگر بناهای رم، شامل باسیلیکای سینت پیتر به کار رود. استادیوم Domitian نیز قربانی این نوع تخریبها شد. بعد از این تاراج تنها محوطهای خالی و بزرگ باقی مانده بود. در اوایل رنسانس استادیوم سنگفرش شد و میدان ناوونا ساخته شد. این میدان بعدها به بازار میوه و سبزیجات رم تبدیل شد. در سال 1869 این بازار به Campo dei Fiori انتقال یافت.
جاذبه اصلی میدان ناوونا سه فوارهای هستند که در اطراف میدان قرار گرفتهاند. هر سه این فوارهها توسط آبگذر Aqua Virgo تغذیه میشوند. فواره مرکزی و بزرگترین آنها، Fontana dei Quattro Fiumi (فواره چهار رودخانه) است. این فواره بین سالهای 1647 و 1651 و به درخواست پاپ Innocent X ساخته شد. فواره چهار رودخانه، پیچیدهترینِ فوارهها است و توسط Bernini ساخته شده؛ آن را میتوان تماشاییترین شاهکار او دانست. هزینه ساخت این بنا آن قدر بالا بود که برای برگرداندن هزینههایش مالیات وضع کردند. این فواره 4 مجسمه دارد که هر کدام نماینده رودخانهای در قارههای مختلف هستند: نیل، گنگز، دانوب و ریو دلا پلاتا. در اطراف فواره، هفت حیوان چیده شدهاند: اسب، هیولای دریایی، ماری غولپیکر، دلفین، کروکودیل، شیر و اژدها. بالای سر آنها در بالای ستون سنگی بلند فواره، یک فاخته قرار دارد که نماد روح مقدس و نشانهای از پاپ است که دستور ساخت این بنا را داد. این ستون هرمی شکل آن چنان بلند است که در آن زمان مردم نگران پایداری و استواری بنا بودند. این ستون زمانی در Massenzio Circus قرار داشته است.
ساخت این فواره داستانی جالب دارد: پاپ Innocent X در اصل این پروژه را به Borromini واگذار کرده بود ولی Bernini توانست این پروژه را از دست او دربیاورد. در آن زمان رقابت بین این دو معمار خیلی شناخته شده بود. برنینی به خاطر رابطه خوبش با خواهر خوانده قدرتمند و حریص پاپ، یعنی Donna Olimpia این کار را کرده بود. برنینی یک مدل نقرهای از فواره به او داده بود و ادعا شد پاپ آن را (بر حسب اتفاق!) دیده است. او چنان تحت تاثیر قرار گرفته بوده که طراحی Borromini را نادیده گرفت و کار را به Bernini داد. مردم نیز شانس خود را برای پخش کردن افسانههای محلی در مورد این فواره از دست ندادند؛ داستانهایی که با رقابت مشهور بین این دو طراح تغذیه میشدند. به همین دلیل باور بر این است که مجسمه رودخانه نیل صورتش را به این دلیل برگردانده تا مجبور نباشد کلیسای Sant'Agnese in Agone که توسط Borromini طراحی شده و درست در روبروی فواره قرار دارد را ببیند. مجسمه Rio de la Plata نیز به نظر میآید دستش را بالا برده تا از سقوط احتمالی کلیسا و مجسمه Sant'Agnese قرار گرفته در نمای کلیسا خود را محافظت کند. البته تمام اینها تنها شایعه و داستانهای عامیانه بوده، چرا که این فواره مدتها قبل از کلیسا ساخته شده بوده است.
فواره مور یا Fontana Del Moro در منتهیالیه جنوبی میدان قرار گرفته و نامش را از مجسمهای که مبارزه یک حبشی با یک دلفین را نشان میدهد گرفته است. این مجسمه توسط برنینی و در سال 1654 ساخته شده است. Fontana del Nettuno یا فواره نپتون در بخش شمالی میدان قرار گرفته است. ساخت این فواره در سال 1574 به معمار معروف Giacomo della Porta واگذار شد. مانند فواره مور، در ساخت این فواره نیز از مرمر رزی استفاده شده است. Della Porta هر دوی این فوارهها را طراحی کرده بود و طرحی مشابه داشتند. این پروژه هیچ وقت تکمیل نشد و برای مدتها این فوارهها خالی بودند. بالاخره در سال 1878 معمار Antonio Della Bitta به کار گمارده شد تا مجسمه نپتون که در حال کشتن یک اختاپوس بزرگ است را بتراشد. Gregorio Zappala نیز دیگر مجسمههای فواره را ساخت.
رفتن به میدان ناوونا در مدت تور ایتالیا
تمام اتوبوسهای گردشگری بپر بالا، بپر پایین رم در فاصله چند دقیقهای پیادهروی از میدان توقف دارند. از طریق آنها میتوانید به راحتی به میدان دسترسی داشته باشید. در نزدیکی میدان ایستگاه مترو وجود ندارد و بهترین راه برای دیدن این جاذبه گردشگری در تور ایتالیا پیادهروی است. میتوانید بازدید از این میدان را با بازدید از پلههای اسپانیایی، پانتئون و فواره تروی همزمان کنید. برای بازدید از این میدان 30 تا 45 دقیقه زمان بگذارید؛ میدان را گشته، فوارهها و دیدنیها و جریان زندگی را ببینید. توصیه میکنیم در یکی از کافههای میدان نشسته و یک یا دو ساعت را استراحت کنید.