مشهد برویم یا نه؟ ، از بلیت های میلیونی قطار تا سفر نمی روم رهبرانقلاب خبرنگاران - دور زمین

گروه دانشگاه خبرنگاران، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * شیوع کرونا اجتماعات انسانی را به شکلی گسترده تحت تأثیر قرار داده و عملا زندگی بخش عظیمی از مردم را مختل نموده است. تصمیم گیری های سیاست مداران و مسئولان درمانی کشور برای کنترل شیوع این بیماری و کاهش سرایت آن، بعضی کسب و کار ها را تعطیل نموده است. در نوروز 99 تجربه تعطیلی کسب وکار ها تا نیمه فروردین در شهر های عظیم مانند تهران، مشهد و بسیاری نقاط دیگر کشور به دست آمد؛ تجربه ای که شاید تا حدودی توانست از شیوع کرونا به صورت موقتی جلوگیری کند؛ اما باعث تعطیلی بسیاری از کسب وکار ها و آسیب های مالی به خانواده ها شد.

تجربه تعطیلی در نوروز 99

سیاست های دولت برای مقابله با کرونا در نوروز سال جاری چگونه است؟ سوالی که ستاد ملی کرونا پاسخ به آن را به آخرین هفته اسفند موکول نموده است! زمانی که خانواده ها برنامه ریزی برای سفر نموده اند، بلیت ها و هتل ها رزرو شده و مبالغ آن پرداخت شده است و درصورت لغو سفر، بازگشت این مبالغ اغلب به کندی انجام می گردد. در میان دغدغه سفرهای نوروزی، مشهدی ها به عنوان اصلی ترین مقصد مردم در سال تحویل، نگرانی دوچندانی دارند.

مشهد مقدس هر ساله پذیرای تعداد زیادی زائر همزمان با لحظه سال تحویل بوده است. حضور در حرم مطهر در لحظه ای که از خداوند حول حالنا الی احسن الحال می خواهیم، شاید معنوی ترین لحظه زندگی بسیاری از ایرانیان یا حتی شیعیان دنیا باشد. به همین دلیل جمیعتی که در لحظه سال تحویل در حرم مطهر حضور می یابد، در هیچ یک از مناسبت های دیگر در طول سال مشاهده نمی گردد. معمولا در ایام نوروز، حدود سه یا 4 میلیون نفر به مشهد سفر می نمایند که عمده این سفر ها در نیمه اول تعطیلات نوروز صورت می گیرد. برنامه ریزی عمده خانواده هایی که مشهد را برای سفر در تعطیلات نوروزی انتخاب می نمایند، حضور در مشهد و در شعاع حرم مطهر رضوی همزمان با سال تحویل است؛ اما سال گذشته، تولیت آستان قدس رضوی در تصمیمی سخت و اندوهبار، گفت که به دلیل جلوگیری از ازدحام مردم، حرم مطهر در لحظه سال تحویل بسته خواهد بود.

تعطیلی حرم مطهر رضوی از حدود 2 هفته قبل از نوروز صورت گرفت و همین مساله باعث شد خانواده های زیادی سفر خود را به مشهد لغو نمایند. بلیط های بسیاری برگشت خورد و قیمت تردد با هواپیما، قطار و اتوبوس کاهش عجیبی داشت. اما سال جاری داستان فرق می نماید.

ملت منتظر تصمیم دولت

در بیستم اسفند 99 هستیم و هنوز مردم در سفر به مشهد بلاتکلیف هستند. آمار های ارائه شده از سوی استانداری خراسان رضوی در سال گذشته نشان می دهد که از 25 اسفند 98 تا اول فروردین 99 حدود یک میلیون و 200 هزار نفر به مشهد رفته اند که نسبت به سال قبل از آن، 75 درصد کاهش داشته است.

محمدصادق براتی، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی در 18 فروردین 99 به رسانه ها گفت که سفر به مشهد در ایام نوروز 90 درصد کاهش داشته است. اما به نظر می رسد سال جاری که نه حرم مطهر تعطیل است و نه اماکن اقامتی و مراکز تفریحی مشهد، آمار سفر به عظیمترین شهر مذهبی کشور، انفجاری گردد. هرچند مسئولان استانداری خراسان رضوی حاضر نیست رقمی را به عنوان پیش بینی از سفر در نوروز 1400 ارائه دهد، اما آنان تأکید دارند که از دستورات ستاد ملی و استانی مقابله با کرونا تبعیت خواهند کرد.

بلیت بخرید اما تا 23 اسفند منتظر بمانید!

براتی به خبرنگار ما گفته است که احتمالا ستاد ملی مقابله با کرونا درباره سفر به مشهد در روز شنبه، 23 اسفند تصمیم گیری می نماید. او می گوید: هر تصمیمی که در این ستاد گرفته گردد، ما مطابق آن عمل خواهیم کرد.

معاون استاندار خراسان رضوی با اشاره به بیانات و تأکیدات رهبر انقلاب درخصوص سفر نرفتن مردم، تأکید می نماید: ما به عنوان متصدیان موضوع زیارت و رسیدگی به امور زائران در مشهد و خراسان رضوی وظیفه داریم که شرایط را برای حضور زائران فراهم کنیم و خود را ملزم به انجام وظیفه می دانیم؛ اما مهم ترین مساله برای ما حفظ سلامت جامعه و تابعیت از دستورات ستاد مقابله با کرونا است.

با این حال خطوط ریلی، هوایی و سامانه حمل ونقل برون شهری تعداد بالایی از بلیط های خود را به مقصد مشهد فروخته اند. براتی معتقد است که میزان بلیت فروش رفته با میزان اماکن اقامتی و تعداد تخت ها در استان تناسب دارد. او شرح می دهد: سال جاری ستاد مقابله با کرونا اقامت در مراکز غیررسمی را کاملا ممنوع نموده است. یعنی بر خلاف سال های قبل که زائران می توانستند در کمپ ها یا بوستان ها با نصب چادر مسافرتی چند شبی را سپری نمایند و از طرفی خدماتی هم به آنان ارائه می شد، سال جاری دیگر این شیوه اقامت در مشهد امکان پذیر نیست؛ بنابراین مسافرانی که مقصد سفر نوروزی خود را مشهد انتخاب نموده اند فقط اجازه دارند که در اماکن رسمی مانند هتل ها، هتل آپارتمان ها و خانه مسافر های مجوزدار، اقامت داشته باشند. البته معاون استاندار خراسان رضوی باز هم تأکید می نماید که این موضوع هم به تصمیم ستاد ملی کرونا بستگی دارد.

فروش بلیت قطار با قیمت های نجومی

اما وقتی به قصد خرید بلیت قطار، هواپیما یا اتوبوس به سایت های و نرم افزار های فروش بلیت مراجعه می کنیم، با آمار شگفت آوری روبرو می شویم؛ در این تحقیق آمار فروش بلیط از 26 تا 30 اسفند را آنالیز می کنیم؛ یعنی آمار مسافرانی که قصد حضور در مشهد در لحظه سال تحویل را دارند. افرادی که حتما خود را به حرم می رسانند و حتی اگر خادمان حریم رضوی اجازه حضور آنان داخل حرم را ندهند، به احتمال زیاد در عرصه خیابان ها و بلوار های منتهی به حرم تجمع خواهند کرد.

براساس بلیت های ارائه شده در یکی از نرم افزار های پرمخاطب فروش بلیط مشاهده می کنیم که طی روز های اشاره شده، حرکت روزانه 25 قطار به سمت مشهد از مبدأ تهران برنامه ریزی شده است. از تبریز روزانه یک قطار، از قم روزانه 2 قطار، از اصفهان روزانه 6 رام قطار، از کرمان روزانه یک رام قطار، از شیراز هر 2 روز یکبار 2 رام قطار و ... به سمت مشهد می فرایند.

حدودا چند نفر برای سفر به مشهد بلیت هواپیما و قطار خریده اند؟

قطار های چهارتخته توانایی جابه جایی حدود 250 تا 300 مسافر را دارند. بعضی از این قطار ها تا 320 نفر هم می توانند مسافر جابه جا نمایند. هر کوپه قطار اتوبوسی صبا ظرفیت جابه جایی حدود 700 نفر مسافر را دارد. قطار های 6 تخته بیشتر به تعداد بیشتر از 400 مسافر جا دارند. براین اساس خطوط ریلی کشورمان می توانند روزانه 30 هزار نفر را فقط از تهران به مشهد ببرند.

مسئولان ریلی خراسان رضوی می گویند که در قطار های کوپه ای برای 2 مسافر در هر کوپه بلیط فروخته اند و برای اتوبوسی ها هر ردیف جایگاه چهارنفره را به 2 نفر واگذار نموده اند. به این ترتیب ظرفیت قطار های 6 تخته به یک سوم کاهش می یابد و دیگر قطار ها با 50 درصد ظرفیت خود تردد می نمایند.

راه آهن جمهوری اسلامی ایران از ابتدای شیوع کرونا و براساس دستور ستاد ملی مقابله با کرونا ملزم شده است که ظرفیت قطار ها را به یک سوم یا یک دوم کاهش دهد، اما بعضی گزارش های مردمی حاکی از آن است که در بعضی سفرها، شرکت راه آهن از این دستور تخطی نموده و کوپه ها را به سه نفر یا بیشتر هم واگذار نموده است! با این حال باید ببینیم آیا سختگیری برای فروش بلیط قطار در ایام نوروز رعایت می گردد و شرکت های حمل و نقل ریلی خود را ملزم به فروش یک سوم یا یک دوم بلیت ها می نمایند یا نه. اگر کاهش ظرفیت قطار ها براساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا واقعا اتفاق بیفتد، آمار مسافران به روزانه حدود 12 هزار نفر می رسد. صرفا از تهران!

سری به خطوط هوایی بزنیم؛ در ایام ذکر شده روزانه بین 15 تا 20 هواپیما از تهران به سمت مشهد حرکت پرواز می نماید که تقریبا همه آن ها بلیت های خود را فروخته اند. ظرفیت بسیار کمی از این هواپیما ها به جامانده است. اگر ظرفیت این هواپیما ها را بین 150 تا 230 مسافر بدانیم، به آمار روزانه حدود 4000 مسافر می رسیم. از شهر هایی مانند اهواز، شیراز، اصفهان و یزد هم روزانه بین 4 تا 6 هواپیما به مشهد می رود که به نظر می رسد از کلان شهر ها هم روزانه 1000 نفر مسافر به وسیله خطوط هوایی به مشهد خواهند رفت. این آمار صرفا بخشی از تعداد مسافران به مشهد را نشان می دهد.

شرکت های اتوبوسرانی هنوز برای 26 اسفند به بعد رزور بلیط را به سمت مشهد باز ننموده اند، اما اگر براساس آمار روز های قبل باشد، روزانه حدود 20 اتوبوس به مشهد می رود 17 نفر. یعنی روزانه حدود 400 نفر به وسیله حمل و نقل جاده ای به مشهد خواهند رفت.

همکاری ارگان های دولتی و مدیریتی در مشهد تحقق می یابد؟

با توجه به ظرفیت 500 هزار نفری حرم مطهر سوال اینجاست که آیا مسئولان حرم امام رضا (ع) برای پذیرایی از چند نفر همزمان با سال تحویل را دارند؟ از سوی آستان قدس رضوی هنوز خبری قطعی درباره شرایط حرم مطهر در شروع سال نو ارائه ننموده اند. در واقع آنان هم منتظر تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا هستند تا براساس آن تصمیم گیری نمایند؛ اما آیا ستاد مقابله با کرونا در آستان قدس یا استانداری خراسان رضوی توانایی راهنمایی و کنترل مردم را در لحظه سال تحویل دارد؟ و مهمترین سوال این است که آیا تعطیلات نوروز در مشهد باعث راه افتادن موج جدیدی از شیوع کرونا نخواهد شد؟

منبع: خبرگزاری دانشجو