آنالیز تاریخی تنوع مدارس در ایران توسط مرکز پژوهش های مجلس - دور زمین

اگر علاقمند به دریافت بهترین خدمات تحصیل در کانادا هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم ویزای تحصیلی کانادا، با دریافت مشاوره رایگان از مجربترین تیم مهاجرتی کانادا، بهترین مسیر را به سوی مدارو، کالج ها و دانشگاه های کانادا انتخاب کنید.

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز در گزارشی با عنوان آنالیز تاریخی تنوع مدارس در ایران آورده است؛ تنوع مدرسه و مکتب خانه در ایران پیشینه ای طولانی دارد و محدود به دوره مدرسه جدید نیست. اما این مسئله در دوره معاصر شکل پیچیده و گسترده تری به خود گرفته و در سطوح مختلف تصمیم گیری و شورا های مختلف سیاستگذاری جهت مدارس آموزش و پرورش محل بحث و نزاع واقع شده است.

گزارش مرکز پژوهش های مجلس در این گزارش با تبیین تاریخی مسئله تنوع مدارس از ابتدای شکل گیری مدرسه جدید در ایران، فراز و فرود این گونه ها را نشان داده و ضمن تحلیل معیار هایی که منجر به تأسیس یا حذف گونه ای خاص شده به این پرسش های کلیدی پاسخ دهد که:

1. معیار های شکل گیری انواع مدارس در نظام آموزشی ایران چیست؟

2. دوره بندی، عوامل و شرایط مؤثر بر شکل گیری یا حذف انواع مدارس چیست؟

3. چه ملاحظاتی برای تصمیم سازی درباره پذیرش یا عدم پذیرش انواع مدارس ضروری است؟

یکی از یافته های گزارش مرکز پژوهش های مجلس این بوده است که با توجه به واقعیت های برخاسته از شرایط و ویژگی های دانش آموزان، شاخصه های برخاسته از فلسفه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز شرایط مالی حاکم بر جامعه ایران، تنوع مدارس امری اجتناب ناپذیر است.

نتیجه دیگر این پژوهش نشان می دهد تنوع مدارس نه از سر علاقه و سلیقه، بلکه مبتنی بر معیار ها و ملاک های برخاسته از واقعیت هاست. به همین دلیل برای تأسیس یا حذف گونه ای مدرسه باید مبنای آن به روشنی اعلام گردد. همچنین در طول دوره صد و هشتاد ساله ورود مدرسه جدید به ایران، هیچ یک از معیار های تنوع بخشی به مدارس حذف نشده است و تا امروز معیار های پیشین کماکان به رسمیت شناخته می شوند.

گزارش مرکز پژوهش های مجلس عنوان می نماید که موضوع تنوع بخشی یا حذف انواع مدارس با رویکرد تحول گرایی بنیادین در آموزش و پرورش ارتباط دارد، اما رویکرد موجود تنوع بخشی مانعی برای آن محسوب می گردد، زیرا انواع مدارس عمدتاً بر انواع دانش آموز متمرکز است نه انواع مدیریت و انواع محتوایی که می تواند زمینه ساز تحول باشد.

از دیگر یافته های گزارش مرکز پژوهش های مجلس آن است که همیشه تأسیس انواع مدارس بسیار راحت تر از حذف آن ها بوده است. این امر، به ویژه در دوره جمهوری اسلامی ایران از مصادیق بیشتری برخوردار است. در حالی که ممکن است معیار های پشتیبان تأسیس یک نوع مدرسه منتفی شده باشد و یا ارزیابی نتایج تأسیس نوع معینی از مدرسه لزوم تجدیدنظر در ادامه کار مدرسه را تأیید کند. به همین دلیل ضروری است در تأسیس گونه های جدید، شرایط حذف آن گونه نیز در صورت برطرف ضرورت آن، پیش بینی گردد.

گزارش مرکز پژوهش های مجلس عنوان می نماید که از چالش های اساسی کنونی در حوزه تنوع مدارس وجود مراجع سیاستگذاری و تصمیم گیری متنوعی است که بدون تعریف درست و معین در سطوح مختلف مسئله و گاه در تقابل با هم عمل می کنند و تهدید هایی را برای یکپارچگی و حاکمیت فلسفه بنیادین مدرسه و رسالت آن در انواع مدرسه موجب می شوند. نسبت هر یک از مراجع تصمیم گیری با معیار های معین انواع مدارس، می تواند ورود اصولی مراجع سیاستگذاری به تنوع مدارس را تعریف کند به این نحو که؛ مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی می تواند درباره مسائل کلان بیرون از آموزش و پرورش (یکی در حوزه مجموع مسائل ملی و دیگری از منظر چشم انداز کلان فرهنگی) راهبری کنند و شورای عالی آموزش و پرورش که ذیل وزارت آموزش و پرورش و برای آنالیز همین مسائل تخصصی تعریف شده است از درون آموزش و پرورش یا مؤلفه های اساسی درونی مسئله را آنالیز نماید.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، با توجه به حوزه تخصص، مرجع تصمیم گیری درباره تنوع مدارس یا حذف انواع مدارس، شورای عالی آموزش و پرورش است. اما زمانی که مسائل کلان ملی و فرهنگی (معیار های بیرونی) مستلزم اقدامات آموزشی و احتمالاً تأسیس مدرسه هستند، مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی از وزارتخانه و شورای عالی آموزش و پرورش بخواهند تا بهترین روش پاسخگویی به این مطالبه و احتیاج را آنالیز و تصمیم گیری کنند. چه بسا یک راهکار مستقیم در قالب تأسیس مدرسه ای خاص بهترین راهکار نباشد و راهکار های مؤثرتری برای پاسخگویی به مطالبات ملی یا فرهنگی قابل تعریف باشد.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.