مثل برج پیزا کج شده - دور زمین

حامد عادل در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران با اشاره به واکاوی و بررسی عکس های قدیمی این بنای ارزشمند تاریخی اظهار کرد: بررسی این عکس ها گویای این است که برخی از ترک های عمیق به وجود آمده در بنا به دوره قاجار بر می گردد. اگرچه به نظر می رسد که این روند به مرور ادامه داشته و در دوره های بعدی ترک های دیگری در منار به وجود آمده است.

وی با اشاره به نصب داربست هایی در این بنا گفت: نصب این داربست ها به اواخر دوره پهلوی بر می گردد که احتمالا با هدف حفاظت موقت و به منظور جلوگیری از انحراف و آسیب بیشتر بنا، نصب شده باشد.

سرپرست پایگاه میراث فرهنگی مجموعه تاریخی بسطام در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص نتایج بررسی های اجرا شده در خصوص چرایی انحراف ایجاد شده در این بنا گفت: بررسی ها و مطالعات ما در سه فاز بررسی ژئوتکنیک بنا که تمرکز آن بر بستر و خاک محدوده بنا پایدار است و همچنین فعالیت های آزمایشگاهی که با نمونه برداری از ملات و آجرها اجرا شده، مطالعه فتوگرامتری و بررسی ارتعاش اجرا شده است.

وی با بیان اینکه هنوز کار مطالعاتی بنا به خاتمه نرسیده افزود: از آنجا که مطالعات میدانی و بررسی های کالبدی کماکان ادامه دارد، نمی توان بررسی دقیقی از چرایی انحراف در این بنا را در این مقطع ارائه داد.

عادل با اذعان به اینکه احتمالا بنا به مرور به یک تعادل رسیده توضیح داد: با توجه به اینکه پیشینه برخی از ترک ها به گذشته های دور و حداقل به دوره قاجار بر می گردد به نظر می رسد که بنا با گذر زمان و به تدریج به یک تعادل رسیده باشد.

وی از مشهود بودن برخی از ترک های ایجاد شده در این بنا و به ویژه در جداره داخلی این بنا اطلاع داد و گفت: این ترک ها کاملا با چشم قابل رویت است و ترک های عمیق تر حداقل به عصر قاجار برمی گردد.

این تحصیلکرده مرمت ابنیه تاریخی در پاسخ به پرسشی در خصوص چرایی ایجاد این ترک ها اظهار کرد: دلایل مختلفی از جمله افت آب های زیرزمینی، نشست زمین، زلزله خیز بودن منطقه، ضربه های آنی و... می تواند در انحراف ایجاد شده موثر باشد اما هرگونه اعلام نظر قطعی پیرامون دلایل کج شدن این بنا منوط به خاتمه کار مطالعات و بررسی داده های علمی و آزمایشگاهی است.

عادل با بیان اینکه از قبل انقلاب تا کنون هیچگونه پایشی در خصوص اینکه روند ایجاد ترک ها در مناره سلجوقی مجموعه بسطام ادامه دار است یا خیر، انجام نشده افزود: سال جاری برای نخستین بار پایش و برداشت دستگاهی از بنا انجام شد و قرار است که این پایش در چهار مرحله و در یک بازه زمانی یک تا دو ساله، قبل و بعد از مرمت انجام گردد.

این کارشناس ارشد مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی، پایش اجرا شده را یک پایش علمی و دقیق خواند و گفت: به وسیله تصویر و برداشت دستگاهی نقاط متعدد داخلی و خارجی، این بنا مورد بررسی دقیق قرار گرفته تا میزان انحراف، دلایل آن و تداوم و یا عدم تداوم احتمالی آن تعیین گردد.

وی با بیان اینکه این بنا از میانه به بالا دچار انحراف شده گفت: حرکت مناره در بخش فوقانی بنا کاملا مشهود است. ضمن اینکه باید توجه داشت که اصولا بناهایی که سطح مقطعی کم و ارتفاع بالایی دارند عموما به خاطر مولفه هایی همچون تغییر سطح آب های زیرزمینی، وقوع زلزله ها و حوادث طبیعی و مواردی از این دست در خطر آسیب احتمالی هستند.

عادل در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرنگاران در خصوص مرمت این بنا اظهار کرد: پایش اجرا شده با هدف مرمت این اثر اجرا شده و به طور قطع بعد از خاتمه کار مطالعات و تعیین شدن درجه انحراف و چرایی آن، کار اجرایی مرمت در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی از انتخاب یک مشاور برجسته و متخصص سازه های تاریخی برای این طرح اطلاع داد و افزود: علاوه بر این اخیرا شماری از اعضا و رئیس کمیته بین المللی بررسی و مرمت سازه های میراث معماری(ایسکارسا) بازدیدی از مجموعه تاریخی بسطام داشتند که پروفسور مودنا از اعضای این کمیته بین المللی که متخصص سازه های تاریخی هستند مشاوره هایی در ارتباط با انحراف این مناره گرفتیم و قرار است که در ادامه کار نیز با پیشنهاد دکتر حجازی این مشاوره ها ادامه داشته باشد اگر چه مشاور طرح نیز خود از برجسته ترین متخصصان سازه است.

سرپرست پایگاه میراث فرهنگی مجموعه تاریخی بسطام با بیان اینکه قدمت این مناره به دوره سلجوقی برمی گردد، گفت: انحراف ایجاد شده مربوط به سال های اخیر نیست و حداقل در 50 سال اخیر درجه هایی از این انحراف در این بنای تاریخی وجود داشته است.

وی، قدمت مناره سلجوقی را بالغ بر 900 سال اعلام نمود و گفت: این منار بخشی از مجموعه تاریخی بسطام است و با توجه به دغدغه ها و برنامه هایی که برای ثبت دنیای این مجموعه وجود دارد حفاظت و مرمت ابنیه تاریخی آن را با حساسیت بالایی پیگیری می کنیم.

به گزارش خبرنگاران، برج کج پیزا (به ایتالیایی: Torre pendente di Pisa) واقع شده در شهر پیزا در ایتالیا، با وجودی که تنها برج کج دنیا نیست، ولی از مشهورترین آنها در کل دنیا است.

این برج با56.70 متر ارتفاع و 14500 تن جرم در توسکانی ایتالیا واقع شده است. آغاز ساخت این برج در دوره رنسانس در 9 آگوست 1173 به انجام رسید. گفته می گردد در آن دوره، ثروتمندان ایتالیا و طبقه اشراف برای رقابت با یکدیگر مشهورترین هنرمندان و معماران را مأمور ساختن شاهکارهای معماری می کردند.

در قرن دوازدهم، اهالی شهر پیزا تصمیم گرفتند کلیسای آنها برجی داشته باشد که برج سینت مارک را تحت تأثیر قرار دهد. پس از آن که پایه های بنا حفر شد، معماری کار آزموده به نام دیوتیسالوی که مسئول ساختمان این برج بود، نخستین سنگ آن را بنا نهاد، اما چند سال پس از آغاز ساخت آن، هنگامی که تنها سه طبقه پایینی آن به خاتمه رسیده بود و پیش از آنکه ارتفاع برج به 12 متر برسد، این برج خمیدگی خودش به سمت جنوب شرقی را نشان داده بود. پس از آن ساخت این برج به مدت 100 سال متوقف شد.