علت الحاق چین به توافقنامه پاریس، همراهی جامعه جهانی یا منافع ملی؟ - دور زمین

آنالیز صندلی چین به عنوان یکی از قدرت های نوظهور اقتصادی در این دسته بندی از اهمیت بالایی برخوردار است. به عقیده برخی از کارشناسان همراهی و موافقت چین با موافقت نامه پاریس از منظر حمایت از محیط زیست و همراهی با جامعه جهانی است. در حالی که آنالیز های انجام شده نشان می دهد موافقت نامه پاریس در راستای منافع ملی چین است و حتی بدون این معاهده بین المللی، چین همچنان مجبور به طی مسیر فعلی و اتخاذ سیاست های در نظر گرفته گردیده خود خواهد بود.

علی علوی، کارشناس حوزه انرژی در مصاحبه با خبرنگاران با اشاره به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا(EIA)، گفت: چین بزرگ ترین منتشرکننده گازهای گلخانه ای و بزرگ ترین واردکننده انرژی در جهان است؛ به طوری که طبق این گزارش 43 درصد از رشد مصرف انرژی در جهان به دلیل افزایش مصرف انرژی چین بوده است. این در حالی است که به جز زغال سنگ، چین منابع انرژی قابل اتکایی ندارد و در مورد زغال سنگ هم با این وجود، بزرگ ترین واردکننده زغال سنگ جهان است. زیرا منابع داخلی احتیاج روز افزون صنعت این کشور را پاسخگو نیست. به همین جهت سیاست مداران چینی برای افزایش امنیت انرژی خود مجبور به حرکت به سمت انرژی هسته ای و تجدید پذیر گردیده اند و در این راستا گام های زیادی نیز برداشته اند.

وی ادامه داد: همان طور که در شکل 5‑2 مشاهده می گردد، چین با 21 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاه هسته ای در حال ساخت، بزرگ ترین کشور جهان در ساخت نیروگاه های هسته ای است. علاوه بر این بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی (IEA) این کشور در نظر دارد در مجموع 80 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاه هسته ای به شبکه برق خود بیفزاید. علاوه بر این به دلایل ذکر گردیده، کشور چین در انرژی های تجدید پذیر نیز سرمایه گذاری هنگفتی نموده است.

شکل 5 ‑ 3 برنامه رشد ظرفیت نیروگاهی غیر فسیلی در چین تا سال 2030

به گفته علوی در واقع چین بزرگ ترین کشور جهان در حرکت به سمت استقلال از منابع فسیلی است و این را می توان در برنامه ریزی های انجام شده برای توسعه انرژی های هسته ای و تجدید پذیر دید. هدف قابل درک چین از این سیاست افزایش امنیت انرژی خود در جهان امروز است. چراکه چین در دسته بندی ذکر گردیده در ابتدا، جزو کشورهای فاقد منابع فسیلی دسته بندی می گردد و طبیعی است که حرکت به سمت استقلال از منابع فسیلی از این کشور مشاهده گردد. چون با این اقدام امنیت آینده انرژی چین وضعیت مطلوب تری خواهد رسید.

آیا بدون موافقت نامه پاریس، چین باز هم مسیر فعلی را طی می نماید؟

به گزارش خبرنگاران، چین در برنامه مشارکت ملی مدنظر (INDC) خود در موافقت نامه پاریس که به دو زبان چینی و انگلیسی منتشرگردیده، تعهدات زیر را اعلام نموده است:

• کوشش برای رسیدن به اوج میزان انتشار مطلق در سال 2030 و سعی در تحقق این هدف قبل از سال مذکور
• کاهش شدت انتشار گازهای گلخانه ای (بر پایه فراوری ناخالص داخلی) خود نسبت به سال 2005 به میزان 60 تا 65 درصد.
• افزایش سهم سوخت های غیر فسیلی در سبد انرژی کشور به حدود 20 درصد
• افزایش حجم جنگل ها به میزان 4.5 میلیارد مترمکعب بیش از سال 2005

در نگاه اول تعهدات ارائه گردیده توسط چین در برنامه مشارکت ملی مدنظر این کشور، قابل توجه به نظر می رسد. چراکه این کشور اعداد بسیار بالایی برای تعهدات خود در نظر گرفته است و این ممکن است تعجب برخی از سیاست مداران کشورهای دیگر را در پی داشته باشد. اما آنالیز های دقیق تر نشان می دهد به دلیل موارد ذکر گردیده، چین گریزی از حرکت به سمت کاهش مصرف انرژی ندارد و از این رو موافقت نامه پاریس در مسیر برنامه های ملی این کشور واقع شده است. شاهد این امر اجرای در حدود 40 تا 50 درصدی تعهدات این کشور قبل از تصویب موافقت نامه پاریس است.

درواقع چین تعهداتی در موافقت نامه پاریس پذیرفته که نیمی از آن را قبل از انعقاد موافقت نامه به دلیل منافع ملی خود انجام داده است و نیم دیگر را حتی بدون این موافقت نامه اجرایی خواهد نمود. از طرف دیگر به دلیل کناره گیری ایالات متحده آمریکا از موافقت نامه پاریس، در دست گیری رهبری کشورهای جهان برای مقابله با گرمایش جهان از منظر سیاسی برای چین از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو چین با اجرای تعهدات خود در موافقت نامه پاریس علاوه بر نمایش چهره ای محیط زیست دوست از خود در جهان، در خلأ آمریکا رهبری کشورهای جهان را در کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل در دست می گیرد و با یک تیر، دو نشان را هدف قرار می دهد.