معبد پانتئون رم، نبوغ معماران روم باستان - دور زمین

پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله از وبلاگ خبرنگاران همراه ما باشید تا با معبد پانتئون رم بیشتر آشنا شوید.

تاریخچه پانتئون رم

اولین گام برای آشنایی با این بنای زیبا، اینست که با تاریخچه پانتئون رم آشنا شویم. اما پیش از اینکه درباره پانتئون و تاریخچه آن صحبت کنیم، بد نیست بدانیم اصلا معنی پانتئون چیست؟

پانتئون (Pantheon) از یک کلمه یونانی به معنی متعلق به همه خدایان گرفته شده است. طبق اسناد تاریخی به جامانده از آن دوران، به نظر می رسد دو علت برای اطلاق نام پانتئون به این بنا وجود داشته است؛ اول اینکه پانتئون یک معبد رومی برای تمام خدایان بوده و مجسمه تمامی خدایان درون قرار داشته، یا اینکه گنبد آن به بهشت و عرش خدایان رومی اشاره داشته است. با اینحال، به نظر می رسد که پانتئون نه نام رسمی این بنای زیبا، بلکه لقبی برای اشاره به آن بوده است.

در سال 31 پیش از میلاد، مارکوس آگریپا (Marcus Agrippa) که یک سناتور، ژنرال و معمار رومی بود تصمیم گرفت یک مجموعه از ساختمان های شگفت انگیز را در املاک شخصی خود احداث کند. بین سال های 29 تا 19 میلادی، این مجموعه با سه بنای حمام آگریپا، معبد نپتون و پانتئون احداث شد. امروزه اگر به ورودی بنای پانتئون رم توجه کنید، یک کتیبه لاتین که بر بالای ورودی نقش بسته است را خواهید دید. این کتیبه می گوید که مارکوس آگریپا پسر لوسیوس، زمانی که برای سومین بار کنسول روم بود ساخته شد.

اما باید بگویم که بنای تاریخی پانتئون شهر رم ساخته آگریپا نیست!

یافته های باستان شناسی نشان می دهد که معبد پانتئون ساخته شده به وسیله مارکوس آگریپا تخریب شده و بنای کنونی بعدا بر جای آن بنا شده است. البته بخش ورودی بنا که کتیبه آگریپا بر روی آن نقش بسته، بخشی از پانتئون اولیه است.

اگرچه تاریخ دقیق شروع ساخت بنای فعلی پانتئون رم معین نیست، اما شواهد نشان می دهند که احتمالا ساخت پانتئون ایتالیا در دوران امپراتور تراژان (Trajan) شروع شده و در زمان امپراتور هادریان (Hadrian) به انتها رسیده است (126 میلادی). بد نیست بدانید که بنای قلعه سنت آنجلو (Castel SantAngelo) که در نزدیکی کلیسای سنت پیتر (St. Peters Basilica) و حاشیه رود تیبر (Tiber) واقع شده نیز یک بنای مدور و متعلق به دوران هادریان و آرامگاه وی است که امروزه از مهمترین دیدنی های ایتالیا به شمار می رود.

در سال 609 میلادی، پاپ بونیفاس چهارم (Pope Boniface IV) دستور تبدیل معبد پانتئون رم به یک کلیسا را صادر کرد و کاربری این بنا تغییر یافت و بسیاری از آثار و تزئینات آن حذف شد. با اینحال این تصمیم یاری کرد تا از تخریب پانتئون رم جلوگیری گردد و ما امروزه شاهد یکی از زیباترین شاهکارهای معماری دنیا باستان باشیم.

اما باید بدانید که این بنای زیبا در زمان اوج خود بسیار زیباتر و باشکوه تر بوده است. بر بالای ورودی آن مجسمه های متعددی قرار داشته است، نمای بیرونی آن با سنگ های مرمر صیقلی تزئین شده بود و سقف ورودی آن با یک لایه بزرگ از برنز پوشیده شده بود که متاسفانه تمامی آنها در طول تاریخ از بین رفته اند.

در دوران رنسانس و با تغییر دید جامعه و دستگاه کلیسا نسبت به زیبایی، اهمیت پانتئون مجدد افزایش یافت. در این دوران بخش هایی از پانتئون رم بازسازی و بازسازی شد و به آرامگاه چهره های مهمی چون رافائل (Raphael)، نقاش و معمار معروف ایتالیایی تبدیل شد.

بعلاوه در دوران مدرن، دو پادشاه مشهور ایتالیا یعنی ویکتور امانوئل دوم (Victor Emmanuel II) و اومبرتو اول (Umberto I) نیز در پانتئون رم دفن شده اند.

معماری پانتئون رم

همانگونه که پیشتر گفتیم، پانتئون رم یک شاهکار معماری بینظیر است. بد نیست بدانید که این بنا تا قرن بیستم، بزرگترین سازه بتنی در سرتاسر دنیا بوده است!

بزرگترین ویژگی معماری پانتئون رم، گنبد بزرگ و زیبای این بنا است. ساخت این گنبد بتنی یکی از دستاوردهای بزرگ معماری در دوران باستان بوده است. اگر به پلان معبد پانتئون رم در ایتالیا نگاه کنید، خواهید دید که قطر گنبد 43 متر است و باید بدانید که ارتفاع گنبد تا سطح زمین نیز دقیقا به همین مقدار است؛ بدین ترتیب می توان گفت که فضای داخلی پانتئون شبیه به یک کره کامل است.

پانتئون رم یک شاهکار معماری بینظیر است. بد نیست بدانید که این بنا تا قرن بیستم، بزرگترین سازه بتنی در سرتاسر دنیا بوده است!

اما ساخت چنین معبد بزرگ و سنگینی، کار بسیار دشواری بوده است. معماران رومی برای کنترل وزن گنبد، آن را بر روی یک بنای مدور با دیوارهایی ضخیم بنا نموده اند و برای کاهش وزن، فضاهای خالی متعددی را در داخل آن تعبیه نموده اند که قابل مشاهده است.

اما در دوران باستان که هنوز امکانات روشنایی وجود نداشته است، تهیه نور درون بناها موضوع مهمی بوده است. به علت وزن بالای گنبد، ایجاد پنجره در دیوارهای آن ممکن نبوده است. بنابراین یک سوراخ یا پنجره بزرگ در میان گنبد احداث شد که امروزه به چشم پانتئون معروفیت دارد. این حفره یا پنجره 9 متر قطر دارد و تنها منبع نور معبد پانتئون به شمار می رود.

بازدید از پانتئون رم

معبد پانتئون در مرکز تاریخی رم قرار گرفته است و دسترسی به آن بسیار آسان است. تقریبا هر جای مرکز شهر رم که باشید، می توانید با چند دقیقه پیاده روی خود را به پانتئون برسانید. در غیر این صورت پیشنهاد می کنیم از خط A (نارنجی) متروی رم بهره ببرید و در ایستگاه Barberini پیاده شوید.

با وجود اینکه پانتئون از زیباترین و مهمترین جاذبه های گردشگری ایتالیا به شمار می رود، اما بازدید از آن رایگان است و لازم نیست هزینه ای بپردازید. زمان های بازدید از پانتئون نیز به توضیح زیر است:

دوشنبه تا شنبه: 8:30 تا 19:30

یکشنبه: 9 تا 18

روزهای تعطیل: 9 تا 12:45