اجرای تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها برای مدیریت کمبود گاز به وسیله وزارت نفت - دور زمین

گروه اقتصادی خبرنگاران، طرح تعرفه گذاری پلکانی برق، گاز و آب سال ها بود که در محافل علمی و کارشناسی مطرح می شد. مبنای این شیوه بر آن بود که هرکس سهم مشخصی از یارانه پنهان انرژی داشته باشد و بهره مندی افراد وابسته به مقدار مصرفشان نباشد.

به همین خاطر تعرفه های نو گاز از آذرماه 1400 اعمال شد و در پی آن تعرفه 3 گروه اول که 75 درصد مشترکین را شامل می شود ثابت باقی ماند و از پله چهارم به بعد تعرفه پله بعدی، 40 درصد نسبت به تعرفه پله قبلی افزایش می یابد تا اینکه در پله آخر که شامل مشترکین پرمصرفِ پرعایدی می شود، تعرفه گاز نسبت به تعرفه های قبلی 4 برابر می شود.

نکته دیگر این است که زمان ابلاغ این تعرفه ها از سمت شرکت گاز در زمان مناسبی و قبل از پیک مصرف صورت گرفت، تا مشترکین فرصت کافی برای تطبیق مصرف خود با تعرفه های نو را داشته باشند. آمار ها نشان دهنده تأثیر بالای این شیوه تعرفه گذاری بر کاهش مصرف و پیک سایی است. جواد اوجی، وزیر نفت در این باره گفت: از این محل روزانه 25 میلیون مترمکعب مصرف گاز کاهش یافت که همچون فراوری یک فاز پارس جنوبی است و توانستیم حجمی از سرمایه گذاری برای جبران مصرف گاز را کاهش دهیم البته در آمد شرکت گاز نیز فرایند خوبی داشته است.

در همین خصوص صالح رحیمی؛ کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی در مصاحبه با خبرنگار اقتصادی خبرنگاران گفت: همچون پیک مصرف برق در تابستان، پیک مصرف گاز به علت افزایش سردی هوا در زمستان اتفاق می افتد که هدفش در واقع گرمایش است به همین علت باید گاز را فراوری کنیم تا این احتیاج را پوشش دهد.

وی اضافه کرد: تفاوتی که پیک مصرفی گاز با پیک مصرف برق دارد در مورد فشار است، به طوری که وقتی مصرف بالا برود احتمال فشار و افت لوله ها وجود دارد و ممکن است به یکسری نواحی با فشار کمتر برسد یا نرسد که این امر می تواند مسئله ساز شود.

کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی اظهار نمود: با این حال خوشبختانه با مدیریت درست وزارت نفت در امسال با وجود این که در بسیاری از منطقه ها کشورمان مقدار سردی هوا افزایش یافته بود، ولی شاهد آن بودیم که کشورمان با معضل قطعی گاز و خاموشی روبرو نشد.

رحیمی در ادامه در مورد تعرفه گذاری پلکانی مصرف گاز در کشور نیز گفت: این طرح برای این است که تا گاز به مقدار احتیاج ضروری، طبیعی و نرمال افراد یک حامل انرژی را با قیمت مناسب در اختیار مصرف کننده قرار داده شود.

وی اضافه کرد: در این روش، که یکی از اصلی ترین روش های اصلی کاهش مصرف گاز در کشور های مختلف است از هزینه گاز پرمصرف ها به صورت پلکانی افزایش یافته و هزینه گاز کم مصرف ها نیز به شدت کاهش پیدا می نماید.

کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی اذعان کرد: علتی ندارد که دولت وقتی خیلی مشترکی پر مصرف است، به وی گاز مقرون به صرفه دهد بلکه باید قیمت آن را گران تر کند تا اجحافی در حق مشترکی صورت نگیرد، چون مصرف کننده از قبل آگاه بوده که اگر مصرفش از یک مقداری بالاتر برود، هزینه بیشتری باید پرداخت کند و وزارت نفت پیش از آغاز زمستان با اجرای این طرح به مدیریت کمبود گاز پرداخت.

رحیمی در ادامه گفت: این طرح خوشبختانه در کشور صورت گرفته و توانسته مصرف گاز در کشور را کاهش دهد با این حال به نظر می رسد شرط موفقیت آمیز بودن تعرفه گذاری پلکانی مصرف گاز در ادامه به عوامل زیادی بر شود.

وی در این باره اضافه کرد: باید حد ضرورت تعرفه گذاری پلکانی درست مشخص شود، به طوری که این امر به حدی باشد که مردم به خاطر احتیاج ضروریشان با قیمت زیاد روبرو نشوند به همین علت برای این امر باید اقلیم بندی صحیح انجام شود تا منطقه ها از کشور که با سرمای زیادتری روبرو شده اند و بیشتر گاز مصرف نموده اند به مشکل نخورند.

کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی خاطر نشان کرد: در روستا ها بیشتر مشترکین پرمصرف هستند که با توجه به این که این منطقه ها عمدتا بسیار محروم بوده و مشترکین توانایی اقتصادی ندارند باید وزارت نفت فرهنگ سازی را به عنوان سیاستی برای کاهش مصرف گاز در پیش گیرد.

رحیمی در مورد دیگر مزایای تعرفه گذاری پلکانی مصرف گاز گفت: اگر این طرح بر همه اقشار از لحاظ اقتصادی فشار وارد کند و درست طراحی شود هم می تواند بازدارندگی از مصرف گاز را تا حد زیادی ایجاد کند و هم هزینه ها را پوشش دهد.

وی اضافه کرد: در عین حال یارانه دادن بی جهت به مشترکین با مصارف بالا خصوصا آن هایی که ثروتمند هستند و مصارفشان تفریحی و مازاد است باید قطع شود تا شاهد کاهش مصرف گاز در کشور باشیم.

این کارشناس انرژی اندیشکده اقتصاد مقاومتی اظهار نمود: در قانون بودجه تصریح شده است که مقدار افزایش تعرفه مشترکین پرمصرف بالاتر از الگو باید حداقل به مقدار ای مشخص شود که بار اقتصادی رایگان کردن تعرفه مشترکین کم مصرف را جبران نماید و احتیاج به تامین منابع نو نداشته باشد؛ لذا ضروری است قیمت گذاری گاز خانگی به گونه ای باشد که در مجموع یارانه ای در این بخش داده نشود و عایدی حاصل از فروش گاز، هزینه های تامین این ماده ارزشمند را پوشش دهد.

رحیمی در انتها با ابراز خرسندی از مدیریت مناسب وزارت نفت در زمینه مصرف گاز خاطر نشان کرد: وزارت نفت عملکرد مناسبی در این خصوص داشته است با این حال اگر گاز برای همه مشترکین چه خانگی چه غیرخانگی تامین شده و هیچگونه قطعی در زمینه مشترکین غیرخانگی نبوده باشد به نظر می رسد عملکرد این وزارتخانه بسیار موفقیت آمیز و قابل ستایش بوده است.