دریاچه تار و هویر؛ حس آرامش در طبیعت - دور زمین

ویژگی های دریاچه تار و هویر

دریاچه تار و هویر از جمله دریاچه های آب شیرین کوهستانی هستند که در میان ارتفاعات البرز مرکزی جا خوش نموده اند. این دریاچه ها در فاصله 30 کیلومتری شرق دماوند و در ارتفاع 2900 متری از سطح دریا قرار گرفته اند.دریاچه ها در میان دو رشته کوه قره داغ (کوه دوبَرار) در شمال و زرین کوه در جنوب واقع شده اند. دنباله ای از کوه دوبرار دو دریاچه را از هم جدا می نماید. این دنباله، در واقع تپه ای ماهوری ست که هنگام پیاده روی بین دو دریاچه باید از آن عبور کنید.دریاچه تار و هویر در موقعیتی قرار دارند که دور تا دور آن را کوه هایی دربر گرفته اند. این کوه ها طوری در کنار هم قرار گرفته اند که در میانشان گودالی درست شده. همین گودال با آب پر شده و دریاچه ها را شکل داده است. ارتفاع کوه های اطراف دریاچه ها از سطح دریاچه ببن 50 تا 500 متر است.زمین شناسان پیدایش دریاچه تار و هویر را ناشی از لغزش زمین می دانند. لغزشی که موجب ایجاد سدی طبیعی به عمق بیش از 50 متر شده و شرایط لازم را برای انباشت آب های سطحی فراهم نموده است.بیشترین درازای دریاچه تار 1 کیلومتر و پهنای آن 400 متر است. دریاچه در جهت شمالِ غرب به جنوبِ شرق امتداد دارد. عمق دریاچه تار در فصول پر آب به 50 متر و در مواقع کم آب به 40 متر می رسد.درازای دریاچه هویر 400 متر و پهنای آن 150 متر است. جهت امتداد این دریاچه شمالی جنوبی ست. عمق دریاچه هویر 15 متر است.

سرچشمه دریاچه تار و هویر

سطح آب این دو دریاچه در فصل های گوناگون متغیر است. در زمستان به علت سردی هوا سطح آنها یخ می زند. البته آب دریاچه در تمام فصول سال سرد است.سرچشمه دریاچه تار و هویر چشمه های متعدد در کف دریاچه است. دریاچه ها بیشتر از حوضه آبریز شمالی پر می شوند. ذوب برف کوه های قره داغ، سیاه چال و شاه نشین این آب را تامین می نماید. آبراهه های فصلی از زرین کوه در جنوب آن نیز محل تامین بقیه آب دریاچه است. قسمتی از آبراهه های فصلی وارد دریاچه ها می گردد و سرریز این دریاچه ها مقداری از سرچشمه رودخانه تار را تامین می نماید که با تغذیه از رودخانه های فرعی دیگر تشکیل تار رود را می دهد و به سوی شهر دماوند جاریست.

آب و هوای دریاچه تار و هویر

آب و هوای اینجا با توجه به ارتفاع زیاد معمولا سرد بوده و همواره در معرض وزش بادهای غربی است. در گرمترین روزهای سال یعنی اواسط تیر که به اینجا بیایید می توانید از دما هوای 18 درجه اینجا لذت ببرید. در مهرماه دمای هوا حدود 12 درجه است.میزان بارندگی در حوضه آبریز این دریاچه ها 760 میلی متر درسال اندازه گیری شده .

پوشش گیاهی دریاچه تار و هویر

اطراف این دو دریاچه هیچگونه پوشش جنگلی و درخت وجود ندارد. به علت فرسایش شدید خاک، منطقه از لحاظ تراکم پوشش گیاهان کوهی کم بهره است؛ گرچه تنوع آنها زیاد است. به ویژه در ارتفاعات شمالی و قسمت های تپه ماهوری که فرسایش شدید و فعالیت دامداران این کمبود را سریع تر نموده است. گیاهانی همچون آویشن که قبلا در منطقه به وفور پیدا می شدند حالا بسیار کمیاب هستند.البته اواخر بهار و اوایل تابستان که کوه ها سرسبز ند مناظر نابی انتظارتان را می کشد.تذکر: ضروری است که هنگام سفر به دریاچه تار و هویر مراقب پوشش گیاهی منطقه باشیم و ناخواسته موجب نابودی آن نشویم. مثلا از خارو خاشاک برای برافروختن آتش استفاده نکنیم. یا گیاهان کوهی را به علت کمیاب بودن از ریشه نکنیم.

حیات وحش دریاچه تار و هویر

در حوالی دریاچه جانورانی مثل قوچ، میش البرزی و بز کوهی یافت می شوند.آبزیان موجود در دریاچه تار و هویر را ماهی قزل آلای رنگین کمان، قزل آلای خال قرمز و ماهی زرد پر تشکیل می دهند.در دریاچه هویر در مصب رودخانه هویر؛ وزغ معمولی به وفور به چشم می خورد.

جذابیت های سفر به دریاچه تار وهویر

این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی است. دریاچه ها در میان خط الراس دوبرار و زرین کوه محصور شده اند و بازمانده برف های زمستانی این قله ها زیبایی اطراف دریاچه را دو چندان می نماید.

چه تفریحاتی در سفر به دریاچه تار و هویر انتظارتان را می کشد:

• شنا در آب خنک دریاچه در فصل تابستان لذت خاص خود را دارد. اما توصیه می کنیم زیاد از ساحل دور نشوید. چرا که سرمای آب ممکن است برایتان مشکل ایجاد کند. همچنین هیچگونه امکاناتی در ساحل برای شنا موجود نیست. نه نجات غریقی هست و نه تیوپ بادی برای یاری.
• قایقرانی در دریاچه تار و هویر از دیگر تفریحات لذت بخش این طبیعت گردی ست. اطراف دریاچه هیچ امکاناتی برای قایق سواری نیست؛ پس ضروری است یک قایق بادی همراهتان بیاورید و ساعت ها روی آب وقت بگذرانید.
• دریاچه های تار و هویر ماهی هم دارد. ماهی قزل آلا. اما اگر قصد ماهیگیری در دریاچه تار دارید باید در فصل مناسب از سازمان حفاظت از محیط زیست مجوز بگیرید. دوتا و صدتا هم فرقی نمی نماید. تصور کنید که اگر هر گردشگر فقط یک ماهی بگیرد حجم دریاچه باید چقدر باشد تا جوابگوی جمعیت علاقمند باشد.
• پیاده روی بین تپه ها و تنگه های پشت دریاچه را از دست ندهید. در لابه لای تپه ها بوی آویشن های کوهی شما را سرمست می نماید. چشمه هایی که از بالی تپه ها به درون رودخانه می ریزند هم بسیار دیدنی ست.
• چطور می توانید از این سفر کمال لذت را ببرید؟ کفش کوهنوردیتان را بپوشید و به ارتفاعات دوبرار یا زرین کوه صعود کنید. علاوه بر لذت کوهنوردی آن هم در این ارتفاع؛ چشم انداز خیره نماینده ای که در دیدرس تان قرار می گیرد را هم اضافه کنید. زیر پایتان دو دریاچه چون جواهری در دل کوه جلوه گری می نماید و در روبه رو دماوند سرفراز را پیش چشم خود دارید. فاصله مستقیم دماوند تا این دو ارتفاع به ترتیب 20 و 30 کیلومتر بوده و از اینجا عظمتش به خوبی نمایان است.دوبرار با ارتفاع 4080 متر بلند ترین قله رشته کوه قره داغ در شمال دریاچه و قله زرین کوه با ارتفاع 3800 متردر جنوب آن قراردارد.اگر کوهنورد حرفه ای نیستید؛ برای صعود توصیه می کنیم قله زرین رود را انتخاب کنید. این قله به دلیل ارتفاع نسبتا پایین و بالا بودن ارتفاعِ مبدا صعود؛ از قله هایی ست که فتح آن آسان است و تقریبا یک فرد عادی در شرایط معمول می تواند این کوه را پیموده و بر فراز قله آن پا بگذارد.سمت شمالی کوه؛ یعنی سمت جنوبی ساحل دریاچه تار یکی از مبدا های صعود به زرین کوه است. این مسیر زیباترین و ساده ترین مسیر صعود است. باید از یال کوه بالا بروید. این یال شیب تندی دارد؛ با خاتمه آن کمی به سمت شرق متمایل شوید و این مسیر را تا قله ادامه دهید. در مدت حدود چهار ساعت به قله می رسید. در دامنه پشت سرتان می توانید دریاچه ها را ببینید.

گردشگران معمولا به کنار دریاچه تار می روند. اگر دوست دارید سری به دریاچه هویر بزنید تپه ماهور میان دو دریاچه را پیاده طی کنید. مسیر نزدیکی ست. حدود یک کیلومتر فاصله میان این دو دریاچه را در کمتر از نیم ساعت می توانید طی کنید.

افسانه دریاچه تار

جالب است بدانید در مورد دریاچه تار افسانه هایی وجود دارد؛ از خصوصیات جادویی تار بگیرید تا گنج های کف دریاچه. اما چون تا کنون اثری از لاشه کشتی دزدان دریایی در دریاچه پیدا نشده؛ خب قابل باور نیست.یا برخی از رفت و آمد اجنه و موجودات عجیب و غریب در شب ها حکایت می نمایند. این مشکل هم چون نگهبانی در کنار دریاچه هست به راحتی قابل حل است.به هر حال هر کسی به نوعی به سکوت و تاریکی شب واکنش نشان می دهد. برای یکی وحشت آور است و برای دیگری آرمش آور.خلاصه شب که می خوابید حواستان را خوب جمع کنید؛ مثلا یک وقت موجود عجیب خودش را جای نگهبان نزده باشد.

مسیر­های دسترسی و نحوه سفر به دریاچه تار و هویر

دریاچه تار و هویر کجاست؟

استان تهران، 30 کیلومتری شرق دماوند

بهترین مسیر برای رفتن به دریاچه تار و هویر

برای رسیدن به دریاچه تار و هویر دو مسیر وجود دارد:

• مسیر اول: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. پس از رسیدن به دماوند مسیر روستای چنارعرب ها را در پیش بگیرید. این مسیر 12 کیلومتری آسفالته است. بعد از چنارعرب ها مسیر مشهور به جاده معدن را تا پایان ادامه دهید. از اینجا 20 کیلومتر به صورت جاده خاکی تا دریاچه فاصله دارید. ابتدا به دریاچه تار می رسید و با عبور از آن به دریاچه هویر دماوند خواهید رسید.
• مسیر دوم: از تهران به سمت جاده فیروزکوه حرکت کنید. در 25 کیلومتری فیروزکوه به مسیر فرعی به سمت روستای یَهَر بپیچید. پس از گذر از یهر به روستای مومِج سپس دهنار و پس از آن روستای هویر می رسید. از اینجا تا دریاچه به طول 10 کیلومتر جاده خاکی ست. ابتدا دریاچه هویر را می بینید؛ اگر به مسیر سمت چپ بپیچید به دریاچه هویر می رسید و اگر مسیر قبلی را ادامه دهید به دریاچه تار دماوند خواهید رسید.

نکات مهم

از مسیر اول؛ جاده چنارعرب ها به دریاچه تار حدود 110 کیلومتر با دریاچه فاصله دارید. اما مسیر خاکی آن 20 کیلومتر است که کیفیت مناسبی ندارد. جاده باریک، خاکی – شنی و کوهستانی ست که سربالایی وسراشیبی های تند و پیچ های خطرناک و پرتگاه های بسیاری دارد. همچنین پر دست انداز است و چند بار مجبور به گذر از رود تار هستید.گفتنی است بین روستای چنارعرب ها و دریاچه تار هیچ منطقه مسکونی وجود ندارد و در صورت بروز هرگونه مشکل تنها به یاری ماشین های عبوری باید دل بست. بنابراین بهتر است از این مسیر تنها در زمان های مناسب روز، روزهای تعطیل و یا به صورت گروهی استفاده کرد.از خوبی های این مسیر هم بگوییم؛ این مسیر نزدیک تر، پرهیجان و دیدنی تراست. این جاده برای آفرودی ها بسیار جذاب است. به جز این؛ چند سایت مناسب چتربازی، پاراگلایدر و کایت در منطقه هست که هنگام عبور می توانید از دیدن پرواز آنها لذت ببرید. یا آنجا را در گوشه ذهنتان برای یک سفر پرماجرای دیگر نگه دارید.در میانه مسیر چشمه آبی گوارا وجود دارد که می توانید آنجا استراحت نموده و آب مورد نیازتان را بردارید.

از مسیر دوم که به مسیر دَلی چای معروف است -به علت گذر از مسیر این رودخانه- حدود 150 کیلومتر تا دریاچه فاصله دارید. این مسیر 10 کیلومتر آخرش خاکی ست. 5 کیلومتر ابتدایی جاده خیلی مناسب نیست و باید با دقت و حوصله رانندگی کنید. حتما قبل از رسیدن به جاده خاکی؛ مسیر دریاچه را از اهالی سوال کنید در غیر این صورت ممکن است دریاچه را گم کنید.

البته کوهنوردان هم می توانند با صعود به قله زرین کوه به سوی دیگر آن و کنار دریاچه تار و هویر بیایند. اگر چنین قصدی دارید باید از روستاهای جابان و یا آیینه ورزان به راه افتاده و دره های شمال روستا را به سمت بالا ادامه دهید. و نهایتا با عبور از گردنه های طرفین زرین کوه خود را به کنار دریاچه تار برسانید. هنگام پایین آمدن از کوه باید مواظب شیب تند و مسیرهای شنی و پرتگاه ها باشید.در بین راه رسیدن یا برگشت از دریاچه می توانید از کندو دارانی که در مسیر می بینید عسل طبیعی بخرید و سوغات همراه خود ببرید.

اقامت و هزینه سفر به دریاچه تار و هویر

شب مانی در کنار دریاچه یکی از لذت های این سفر است. می توانید چادرتان را در زمین های اطراف برپا کنید و از اقامت در طبیعت لذت ببرید. به علت حضور یگان حفاظت از محیط زیست و گشت شبانه روزی آنها کنار دریاچه امنیت برقرار است.کنار ایستگاه محیط بانی سرویس بهداشتی هم وجود دارد.

هزینه رفت وآمد با خودروی شخصی

اگر با خودروی شخصی قصد سفر دارید؛ حدود 35 هزار تومان برای هزینه بنزین خود در نظر بگیرید.

هزینه تور­ دریاچه تار و هویر

تور دریاچه تار معمولا یک یا یک و نیم روزه است و از حدود 75 هزار تومان آغاز تا 120 هزار تومان هم می رسد.برخی از تورها این امکان را دارند که شما با خودرو شخصی خود با آنها همراه شوید. هزینه این همراهی در حدود 15 هزار تومان است. اگر هم بخواهید از خودرو تور بهره ببرید 40 هزار تومان باید بپردازید.

توصیه های سفر به دریاچه تار و هویر

طبق آمار؛ سالانه 120 هزار نفر از این منطقه گردشگری بازدید می نمایند. در دهه 80 قرار بود این مکان توسط بخش خصوصی سازماندهی گردد و مکان مناسبی برای گردشگری فراهم گردد. اما چند سال بعد قرارداد شرکت خصوصی با سازمان حفاظت از محیط زیست به هم می خورد و تا الان به همین روال سرپرست خصوصی ندارد. به همین علت امکانات دریاچه تار و هویر برای اقامت و تفریح ناچیز است. حفاظت از محیط بکر این دریاچه ها به عهده هر فرد بازدیدنماینده است؛ البته با یاری محیط بانان حاضر در منطقه.

اگر برای اولین بار است که به این مکان سفر می کنید:

• وضعیت خودرو خود را قبل از سفر چک کنید و آچارهایتان را همراه ببرید.
• مسیر دقیق دریاچه را از اهالی بپرسید: چون ممکن است فرعی ها را اشتباهی بپیچید.
• کفش کوهپیمایی سبک بپوشید.
• کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب با خود ببرید.
• حتی در فصول گرم هم لباس نیمه گرم و بادگیر همراه داشته باشید.
• زیرانداز، چادر و در صورت تمایل به اقامت در طبیعت کیسه خواب و پتوی مسافرتی برای شب مانی با خود ببرید.
• چراغ قوه یا هد لامپ هم برای شب مانی ضروری است.
• وسایل و خوراکی های لازم را در شهر و روستا­های اطراف تهیه کنید.
• کنار دریاچه هیچگونه هیزمی نیست. پس برای برپایی آتش زغال بخرید. لطفا بوته ها را آتش نزنید.
• در صورت برپا کردن آتش پیش از ترک محل حتما از خاموش شدن آن مطمئن شوید.
• حتما به توصیه های محیط بان ها توجه کنید.
• اگر در فصول سرد سال به دریاچه می روید از سلفی دریافت بر روی یخ جدا خودداری کنید.
• در صورت بروز هرگونه حادثه ای که از کنترلتان خارج باشد با اورژانس تماس بگیرید. پایگاه امداد جاده ای هلال احمر دماوند نزدیک ترین اورژانس به این دریاچه است.
• کیسه زباله را نباید فراموش کنید.

بهترین فصل سفر به دریاچه تار و هویر

کنار دریاچه تار و هویر در هر فصلی تصویر تازه ای به چشم می بینید.بهترین زمان سفر به این دو دریاچه از اوایل خرداد تا خاتمه تابستان است. در ماه های تیر و مرداد دمای آب مناسب شناست و گرمای هوا را خنثی می نماید.زمستان ها سطح دریاچه ها یخ می زند، دور و اطراف آنها پوشیده از برف بوده و بسیار دیدنی ست. اگر شرایط ایمنی را رعایت نموده باشیدسفر خوشی خواهید داشت.حتی در اردیبهشت هم ممکن اسب برف مانع از رسیدنتان به دریاچه ها گردد.