واکسن؛ تنها راه ایمنی جمعی مقابل کرونا - دور زمین

عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید- 19 وزارت بهداشت ضمن تعریف ایمنی جمعی در مقابل یک بیماری و راه های رسیدن به آن، گفت: ایمنی جمعی مطلوب کووید - 19 قطعا به وسیله واکسن خواهد بود؛ یعنی با استفاده از واکسن افراد ایمن شده و زنجیره انتقال متوقف می گردد.

دکتر احسان مصطفوی ایمنی جمعی را نوعی محافظت از بیماری های عفونی معرفی کرد و گفت: ایمنی جمعی زمانی روی می دهد که درصد قابل توجهی از یک جامعه در برابر عفونت به وسیله ابتلا به بیماری یا واکسیناسیون ایمن شوند و به این شکل، می توان از افرادی که ایمن نشده اند هم در مقابل ابتلا به بیماری محفاظت کرد.

وی اضافه کرد: در جمعیتی که بخش زیادی از افراد از ایمنی برخوردار هستند، چنین افرادی در انتشار بیماری سهمی نخواهند داشت و زنجیره انتشار بیماری مختل می گردد که این امر یا سبب توقف یا کند شدن گسترش بیماری می گردد.

هرچه نسبت افراد ایمن در این جامعه بیشتر باشد، احتمال تماس افراد غیرایمن با افراد بیمار کمتر می گردد و به محافظت آن ها از عفونت یاری می نماید. برای ایمنی جمعی بر اساس نوع بیماری عفونی، درصدی را برای ابتلا یا واکسینه شدن اعلام می نمایند که با توجه به نوع بیماری عفونی و میزان سرایت پذیری آن بین 60 تا 90 درصد جامعه را شامل می گردد.

مصطفوی ادامه داد: از طرفی باید توجه داشت که ایمنی جمعی فقط در خصوص بیماری های عفونی ای مطرح است که در آن ها انتقال از یک فرد به فرد دیگر مطرح باشد. واکسیناسیون گروهی برای القای ایمنی جمعی در جلوگیری از شیوع بسیاری از بیماری های عفونی موفقیت آمیز بوده است.

ایمنی جمعی ایجاد شده به وسیله واکسن به ریشه کن کردن آبله در سال 1977، و به کاهش فراوانی سایر بیماری های عفونی نظیر سرخک و فلج اطفال یاری نموده است.

وی با تاکید بر اینکه باید مدنظر داشت که واکسن ها به طور معمول اثربخشی صددرصد هم ندارند، توضیح داد: ممکن است سیستم ایمنی برخی از افراد پاسخ ایمنی کافی به واکسن ها برای مصونیت طولانی مدت ایجاد نکند، بنابراین بخشی از کسانی که واکسینه می شوند ممکن است ایمنی در برابر بیماری نداشته باشند.

مثلا میزان اثربخشی واکسن آنفلوانزای فصلی را در حد 70 درصد مطرح می نمایند. در خصوص برخی از واکسن ها هم احتیاج به تزریق واکسنِ یادآور برای حفظ ایمنی در بدن افراد است.

وی در ادامه اعلام نمود: در خصوص پاندمی کروناویروس هم برخی کشور ها مانند سوئد برای کنترل آن در ماه های اول به نظر می رسد سیاست ایمنی جمعی را دنبال کردند که نتایج آن رضایت بخش نبود و منجر به شکست و عذرخواهی رسمی هم شد.

در حال حاضر جامعه علمی جهان از بحث ایمنی جمعی کروناویروس به وسیله ابتلا به بیماری مطمئن نیست. امروزه تعیین شده است که ایمنی جمعی در کووید-19 می تواند منجر به مرگ یا ابتلای تعداد زیادی از افراد یک جامعه گردد.

وی حرکت به سمت ایمنی جمعی به وسیله ابتلا به بیماری را سیاست پذیرفته شده ای در سطح جهانی و در ایران ندانست و اظهار کرد: در راستا رسیدن به این نوع از ایمنی، تعداد زیاد و قابل توجهی فوت می نمایند و عده زیادی هم بد حال می شوند. البته هنوز شواهد معتبری هم نداریم که کسانی که مبتلا می شوند ایمنی طولانی مدت و موثر خواهند داشت.

باید توجه داشت وقتی می گوییم درصدی از افراد به کووید-19 مبتلا شده اند این به آن معنی نیست که این افراد لزوما همگی ایمن شده اند، هنوز نمی دانیم که آیا ایمنی به صورت دائمی یا به صورت موقت ایجاد می گردد و اینکه این ایمنی چه مدتی دوام دارد.

رییس پایگاه تحقیقاتی بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران، تاکید نمود: ایمنی جمعی مطلوب کووید-19 قطعاً به وسیله واکسن است، یعنی با استفاده از واکسن بیشتر افراد ایمن شده و زنجیره انتقال متوقف می گردد.

وی همچنین تاکید نمود: البته در خصوص واکسن هم باید واقع بین باشیم، زمان دستیابی به واکسن مناسب کووید-19 هنوز تعیین نیست، واکسن فراوری شده قطعا اثربخشی 100 درصد نخواهد داشت و در عین حال تا دستیابی همه جامعه جهانی به این واکسن زمان زیادی ضروری است؛ بنابراین تا دسترسی به واکسن و درمان مناسب، باید همچنان ملاحظات بهداشتی گفته شده نظیر فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در فضا های عمومی و سربسته را رعایت کنیم.