فواره جت دیو ژنو (سوئیس) - دور زمین
فواره جت دیو ژنو (سوئیس)
برای بسیاری از مسافران تور سوئیس، فواره جت دیو (Jet d'Eau) یا همان فواره آب ژنو (The Geneva Water Fountain) یکی از جذابترین مکانهای دیدنی در شهر است. این فواره آبی که قدمتش به قرن نوزدهم بر میگردد، در این زمانه شهرتی جهانی دارد اما جت دیو در واقع به عنوان یک جاذبه توریستی ساخته نشده است. شنیدن داستان به وجود آمدن این فواره آب منحصربهفرد، مطمئنا به اندازه تماشایش در یک بعدازظهر دلپذیر همراه با نسیم خنک دریا لذتبخش است. ارتفاع آبی که این فواره به آسمان میفرستد حدود 140 متر است، تقریبا 3 برابر ارتفاع برج آزادی تهران.
فواره آبی ژنو اولین بار نه به عنوان یک جاذبه توریستی بلکه برای حل یک مشکل فنی ساخته شد. سال 1886 بود و شهر در شکوفایی کامل قرار داشت؛ از تنها 64 هزار نفر سکنه در سال 1850، جمعیت شهر تا حدود 100 هزار نفر در سال 1890 افزایش پیدا کرده بود. ژنو برای قدرت دادن به ماشینهایی که صنعت و تجارتش را میگرداندند، نیاز به انرژی داشت؛ بنابراین یک نیروگاه برقآبی در کولوورِنیر ساخته شد. این شبکه توزیع نیرو از جریان رودخانه رون بهرهبرداری میکرد. یک پمپ هیدرولیک از آب استفاده میکرد تا نیروی لازم برای راهاندازی ماشینآلات را تامین کند، به خصوص آنهایی که در کارخانهها و کارگاههای ساخت ساعت استفاده میشدند.
مشکل این بود که شبها زمانی که تولید در کارخانهها متوقف میشد، فشار در داخل سیستم به شدت بالا میرفت؛ در نتیجه مهندسان کولوورنیر میبایست خیلی سریع و تک به تک پمپها را خاموش میکردند. برای حل مشکل یک سوپاپ اطمینان به سیستم اضافه شد تا فشار کنترل شود و دریچهای آب را به آسمان میپاشید. و این گونه بود که فوارهای که حالا به یکی از مهمترین مکان های دیدنی سوئیس تبدیل شده، به خاطر حل یک مشکل فنی متولد شد. در آن زمان فواره 30 متر ارتفاع داشت و تنها بعدازظهرها در گوشهای از نیروگاه فعال میشد. نوآوری و پیشرفت در سیستمهای مهندسی، ضرورت پرتاب آب به آسمان برای کنترل فشار را از بین برد.
البته تا آن زمان بازدیدکنندگان و رهگذران حسابی به این فواره علاقهمند شده بودند، در نتیجه مدیران شهر تصمیم گرفتند فواره آبی ژنو را به یک جاذبه توریستی تبدیل کنند. دومین فواره جت دیو در مکانی قابلرویتتر در بلنداسکلهای در منطقه او ویو نصب شد، جایی که تا همین امروز در آن باقی مانده است. در سال 1891 به مناسبت برگزاری مسابقات کشوری ژیمناستیک ارتفاع آب فواره ژنو تا 90 متر افزایش داده شد. در زمان جشن 600امین سال تاسیس کنفدراسیون سوئیس، فواره جت دیو برای اولین بار نورپردازی شد. در ابتدا فواره تنها روزهای یکشنبه و در تعطیلات به راه انداخته میشد اما با افزایش روز به روز محبوبیتش، از سال 1906 به آن سو فواره گاهبهگاه در طول روزهای کاری هفته هم فعال شد.
در سال 1951 فواره و سیستمش بهبود داده شدند. در این سیستم جدید به جای استفاده از آب آشامیدنی شهر، آب داخل دریاچه تصفیه و به فواره منتقل میشد. با ساز و کار مدرن شدهاش، حالا آب فواره ژنو به ارتفاع 140 متری رسیده بود. در فواره جدید در هر ثانیه 500 لیتر آب با سرعت 200 کیلومتر در ساعت به آسمان پرتاب میشود. در قسمت خروجی، آب با حبابهای بسیار ریز هوا ترکیب میشود، به همین دلیل است که آب فواره رنگ سفید دارد. با این که رکوردش سالها است که شکسته شده اما فواره آبی ژنو همچنان شهرت و اعتبار بینالمللی خود را حفظ کرده است و یکی از محبوبترین جاذبههای شهر در میان مسافران تور سوئیس است.