موزه ایا صوفیه استانبول (ترکیه) - دور زمین
موزه ایا صوفیه استانبول (ترکیه)
باستانی، زیبا و بسیار بزرگ؛ استانبول از آن دسته شهرهایی نیست که بتوانید در یک روز و حتی یک تور ترکیه آن را به طور کامل ببینید. در میان تمام جاذبههای این شهر اما، مسجد ایاصوفیه (Hagia Sophia) جایگاهی ویژه دارد. شاید مسجد ایا صوفیه قدیمیترین ساختمان دستنخورده دنیا نباشد (پانتئون رم و باسیلیکای سنت آمبروجیو در میلان زودتر ساخته شدهاند)، با این وجود از نظر اهمیت، شکوه و عظمت این ساختمان چیزی از آنها کم ندارد. امروزه ایاصوفیه استانبول حدود 1480 سال عمر دارد؛ ساختمانی که از صدها زلزله در طول تاریخ جان سالم به در برده است. قدمتش، اندازهاش، شکوه و عظمتش، معماری و حال هوای غریب و مسحورکنندهاش این ساختمان را به یکی از منحصربهفردترین مکانهای دنیا و البته یکی از محبوبترین جاهای دیدنی ترکیه تبدیل کردهاند.
ایا صوفیه همیشه به عنوان نمادی از تصوف مسیحی دوران قرون وسطی شناخته میشده است. در طول دوران بیزانس و حکومت عثمانیها، این ساختمان به عنوان یک کلیسای سلطنتی و یک مسجد میزبان مخاطبانش بوده است. امپراتورها در اینجا تاجگذاری کردند؛ پیروزیها در اینجا جشن گرفته شدند و سلطانهای عثمانی نمازهای خود را در داخل این ساختمان خواندند. برای قرنهای زیادی ساختمان ایاصوفیه بزرگترین عبادتگاه در سراسر دنیا بود. امروزه گنبد این مسجد باشکوه، همچنان عنوان بزرگترین در دنیا را در اختیار دارد. برخلاف رسم معمول ساخت کلیساها در دوران باستان، کلیسایی که در ابتدا در اینجا ساخته شد، نه به یک قدیس بلکه به خود حضرت مسیح اختصاص داده شد. عبارت هاگیا صوفیا (Hagia Sophia) به معنی خرد الهی است.
ساختمان مسجد ایاصوفیه که شما امروزه در تور ترکیه میتوانید از آن بازدید کنید، سومین ساختمانی است که در این محل ساخته شده است. ساختمان اولی در سال 360 میلادی به عنوان یک باسیلیکا با سقف چوبی ساخته شد. این کلیسا در جریان یک شورش در سال 404، به طور کامل در آتش سوخت و از بین رفت. پادشاه تئودوسیوس دوم در سال 415 یک باسیلیکای بسیار عظیم دیگر در این محل ساخت. آن کلیسا هم در جریان شورش نیکا بر علیه ژوستینین، در سال 532 در آتش سوخت. 40 روز بعد از شورش، ژوستینین ساخت یک ایا صوفیه دیگر را شروع کرد. کلیسای جدید در سال 537 دوباره به روی مردم باز شد.
بعد از تصرف قسطنطنیه توسط عثمانیها در سال 1453، سلطان محمد دوم بیدرنگ به ایا صوفیه رفت و دستور داد که کلیسا به یک مسجد تبدیل شود. از آن زمان تاکنون ایاصوفیه یک مسجد باقی مانده است. در قرن بعدی معمار معروف آن دوران، معمار سنان، موظف شد بازسازیهای زیادی را بر روی ساختمان انجام دهد و المانهای معماری اسلامی را به آن اضافه کند. منارهها، محراب و منبر در جهت رو به قبله و مکه، به ساختمان اضافه شدند. این بخشهای اضافهشده در زاویهای 10 درجهای به سمت جنوب نسبت به محور اصلی ساختمان قرار دارند. در طول دورانهای مختلف ایا صوفیه به یک مجموعه بزرگ شامل مقبرهها، یک فواره آبی و یک کتابخانه تبدیل شد.
ایا صوفیه برای 916 سال به عنوان یک کلیسا و برای 481 سال به عنوان یک مسجد استفاده شد. در سال 1934 به دستور مصطفی کمال آتاتورک و تصمیم شورای وزیران، مسجد ایاصوفیه یه یک موزه تبدیل شد. از آن زمان تاکنون این مسجد و موزه به روی بازدیدکنندگان شامل مسافران تور ترکیه از سراسر جهان باز است.